Της Λαλέλας Χρυσανθοπούλου

Απογοήτευση επεφύλαξε ο Μάριο Ντράγκι στους παράγοντες της αγοράς (και ήταν αρκετοί...) που είχαν προεξοφλήσει ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα άνοιγε τα χαρτιά του αναφορικά με την επέκταση του προγράμματος εκτύπωσης χρήματος, το οποίο κανονικά εκπνέει τον Μάρτιο του 2017 χωρίς να έχει αποδώσει προσώρας τα αναμενόμενα όσον αφορά την τόνωση της ανάπτυξης και την επιστροφή του πληθωρισμού στα συμβατά με τη σταθερότητα των τιμών επίπεδα: Ο επικεφαλής της ΕΚΤ επέλεξε να κρατήσει κλειστά τα χαρτιά του και να μεταθέσει τις κρίσιμες αποφάσεις προς το τέλος του έτους, δικαιώνοντας όσους είχαν προειδοποιήσει ότι οι συνθήκες δεν είχαν ωριμάσει για την εξαγγελία νέων μέτρων, με δεδομένη τη διάσταση απόψεων στο Δ.Σ. της τράπεζας και την πολιτική συγκυρία στη Γερμανία.

Παρότι οι οικονομολόγοι της ΕΚΤ αναθεώρησαν -οριακά, ομολογουμένως- επί τα χείρω τις προβλέψεις τους για τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη το 2017, ο κ. Ντράγκι υπογράμμισε ότι οι αλλαγές αυτές δεν ήταν αρκετά σημαντικές για να δικαιολογούν τη λήψη νέων μέτρων εδώ και τώρα. «Βλέπουμε ότι η νομισματική μας πολιτική είναι αποτελεσματική και τα διαθέσιμα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η οικονομία της Ευρωζώνης είναι ανθεκτική στην πολιτική και την οικονομική αβεβαιότητα, αναφερόμενος στις αμελητέες -μέχρι στιγμής- παρενέργειες του Brexit.

Προς αλλαγές παραμέτρων
Προϊδέασε ωστόσο για αλλαγές στις παραμέτρους του προγράμματος εκτύπωσης χρήματος, δηλώνοντας ότι ανέθεσε στις αρμόδιες εσωτερικές επιτροπές της ΕΚΤ να εξετάσουν όλες τις διαθέσιμες επιλογές για την ομαλή εκτέλεση των αγορών τίτλων, καθώς οι περιορισμοί που έχει επιβάλει η ίδια η τράπεζα στην προσπάθειά της να μην προκαλέσει στρεβλώσεις στην αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης, οδηγούν σε ελλείψεις επιλέξιμων τίτλων: Ηδη το 60% των γερμανικών κρατικών ομολόγων έχει τεθεί εκτός του ραντάρ της τράπεζας, επειδή οι αποδόσεις τους έχουν υποχωρήσει κάτω από το όριο του -0,4%. Η ΕΚΤ σταμάτησε να αγοράζει ομόλογα στην Εσθονία και τον περασμένο μήνα... δεν βρήκε κατάλληλα ομόλογα στο Λουξεμβούργο. Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ντράγκι είχε χρησιμοποιήσει αντίστοιχη φρασεολογία τον Οκτώβριο του 2015 και έξι εβδομάδες αργότερα εξήγγειλε «πακέτο» μέτρων ενίσχυσης του προγράμματος, που περιελάμβανε, μεταξύ άλλων, αύξηση του μηνιαίου πλαφόν αγορών τίτλων από τα 60 στα 80 δισ. ευρώ και ένταξη των εταιρικών ομολόγων υψηλής ποιότητας στην δεξαμενή των επιλέξιμων τίτλων.

Τον Δεκέμβριο τα σπουδαία;
Οπως σχολίασε ο αναλυτής της ING Κάρστεν Μπρέζκι, «ο κ. Ντράγκι έστειλε μήνυμα ότι θα ανακοινώσει τεχνικού χαρακτήρα αλλαγές στο πρόγραμμα ποσοτικής νομισματικής χαλάρωσης στη σύνοδο του Οκτωβρίου, κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για τη χρονική επέκταση του προγράμματος πέραν του Μαρτίου 2017». Στο πλαίσιο αυτό, οι αναλυτές προεξοφλούν ότι η παράταση του προγράμματος θα ανακοινωθεί προς το τέλος του έτους. «Δεν υπήρχε τίποτε ανάμεσα στις γραμμές που να αλλάζει την άποψή μας για το τι θα ακολουθήσει. Θεωρούμε ότι η ΕΚΤ θα ανακοινώσει την παράταση του προγράμματος αγορών τίτλων για τουλάχιστον έξι μήνες, έως τον Σεπτέμβριο του 2017», υποστήριξε η σκανδιναβική Nordea.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο Ρίτσαρντ Μπάργουελ της BNP Paribas Investment Partners: «Ο Ντράγκι ξέρει τι πρέπει να κάνει... Οι αγορές ομολόγων θα συνεχιστούν και πέραν του Μαρτίου 2017, φαίνεται όμως ότι πολλοί στο Δ.Σ. θέλουν να αναβάλουν τις αποφάσεις για το τι είδους τίτλοι πρέπει να αγοραστούν και για πόσο. Στο μεταξύ, ο πρόεδρος της ΕΚΤ παλεύει να μη δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες για αυτό που αναπόφευκτα θα έρθει...».

Αγορές
Καθώς οι επενδυτές περίμεναν πιο απτές ενδείξεις για τα επόμενα βήματα της ΕΚΤ, τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έκλεισαν «στο κόκκινο», με την αξιοσημείωτη εξαίρεση του FTSE Mib στο Μιλάνο που κινήθηκε κόντρα στο ρεύμα και ενισχύθηκε κατά 0,48%.

Το ευρώ ενισχύθηκε ενδοσυνεδριακά έως και το 1,1326 δολ./ευρώ, στο υψηλότερο επίπεδο από τις 26 Αυγούστου, αν και στη συνέχεια απώλεσε μέρος των κερδών του και αργά χθες το βράδυ διαπραγματευόταν στο 1,1252 δολ./ευρώ. Ρευστοποιήσεις εκδηλώθηκαν και στη αγορά ομολόγων της Ευρωζώνης, με την απόδοση του 10ετούς γερμανικού Bund να ενισχύεται κατά 5 μονάδες βάσης, στο -0,07%. Σημειώνεται τέλος ότι ο κ. Ντράγκι απηύθυνε ακόμα μια φορά έκκληση στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης να συνδράμουν την επιχείρηση τόνωσης της ανάπτυξης, υλοποιώντας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα τονώσουν την παραγωγικότητα και θα βελτιώσουν το επιχειρηματικό κλίμα. Επανέλαβε δε ότι «οι δημοσιονομικές πολιτικές πρέπει να στηρίζουν την ανάκαμψη». Ενα μήνυμα που έχει ως βασικό παραλήπτη τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών που προσποιείται ότι δεν το ακούει, χαλαρώνοντας τα «λουριά»... με το σταγονόμετρο, παρότι το δημοσιονομικό πλεόνασμα για το οποίο τόσο επαίρεται ο κ. Σόιμπλε οφείλεται εν πολλοίς στη λοιδορούμενη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, που επέτρεψε στη Γερμανία να μειώσει το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της κατά 122 δισ. ευρώ τα τελευταία χρόνια...