Καινούριος κοινωνικός αυτοματισμός!

Πάνω που το «μαζί τα φάγαμε» άρχισε να ξεθωριάζει...πώς να ενοχοποιήσουμε τώρα τον λαό, εκμεταλλευόμενοι την ατόφια βλακεία ορισμένων;
Ας τα χρεώσουμε όλα στα παιδιά!

Τι να πω; Να χαίρονται τους "ηλίθιους" που παράγουν κατ' εικόνα και ομοίωση αυτοί που αναπαράγουν τέτοιες λογικές. Αλλά ανέκαθεν έτσι δεν ήταν; Ό,τι δεν καταλαβαίνουν ορισμένοι το δαιμονοποιούν, ειδικά όταν δεν τους δίνει και άλλοθι για τα όσα δεινά περνάνε.

Η κάθε γενιά είναι υποσύνολο της κοινωνίας στην οποία ανήκει. Άμεσα, λοιπόν, επηρεάζεται και διαμορφώνει τον χαρακτήρα της μέσα από το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Και στην Ελλάδα πάντα υπήρχε -και εξακολουθεί να υπάρχει- σε υπερθετικό βαθμό ένα ψεύτικο, δήθεν, ψωνισμένο σύνολο που δίνει αξία στο υπέρ-εγώ και ζει μια αλλοτριωμένη υποκουλτούρα μαζεμένη από κάθε μέρος της υφηλίου και κατά το δοκούν ταιριαστή με το προφίλ του Έλληνα που ζει για το απόλυτο και πρόσκαιρο συμφέρον του.

Με μια προσεκτική ματιά στα τεκταινόμενα των πέντε τελευταίων δεκαετιών στη χώρα μας -και όχι μόνο σ' αυτή-, θα διαπιστώσουμε πως τα αρνητικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν τη γενιά του '98 και μετά, υπήρχαν και τότε. Όλα όσα αναφέρονται στο κάτωθεν άρθρο, απευθύνονται σε μια μανιέρα που τροποποιείται ανά γενιά. Πριν από τη γενιά του facebook, υπήρχε η γενιά του rave και των χαπιών. Πιο πίσω, η γενιά της ντίσκο και του αλκοόλ. Πιο πριν, η γενιά των hippies και των ψυχοτρόπων ουσιών και ακόμα πιο πίσω, άλλες γενιές "ηλιθίων" με τις εξαρτήσεις και τις μόδες τους. Χωρίς τεχνολογία, αλλά με κινήματα και πράγματα ικανά να τους αποσπάσουν από την προσωπική βελτίωση και καλλιέργεια.

Με άλλα λόγια, η μαζοποίηση και η τάση των ανθρώπων να ενστερνίζονται και να ακολουθούν άκριτα τις απόψεις της πλειοψηφίας ή τις απόψεις που εκφράζουν προβεβλημένα πρότυπα, είναι φαινόμενα τα οποία, ναι μεν, χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα την εποχή μας, αλλά υφίστανται εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Κοινός τόπος και στις δυο περιπτώσεις, τόσο στις παλιότερες γενιές, όσο και στη σημερινή, είναι η απουσία κριτικής σκέψης.

Επομένως, αντί να κράζουμε απερίσκεπτα τα παιδιά για την πραγματικότητα που τα ίδια φαίνεται να έχουν διαμορφώσει, μήπως να ψάξουμε τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν σε αυτήν την κατάσταση;

Αναμφίβολα, η ραγδαία εξάπλωση της τεχνολογίας, φαίνεται να αποτελεί το τέλειο πρόσχημα πίσω από το οποίο κρύβεται η "κατάντια" της σημερινής κοινωνίας. Η τεχνολογική εξέλιξη έχει δημιουργήσει μια νέα πραγματικότητα και έχει επηρεάσει αρκετές πτυχές του καθημερινού βίου, ωστόσο, είναι ικανή από μόνη της να οδηγήσει μια ολόκληρη γενιά σε πλήρη παρακμή, ή για ακόμη μια φορά το πρόβλημα είναι πολύ βαθύτερο;

Κομφορμισμός, υποχώρηση ηθικών και πολιτιστικών αξιών, προπαγάνδα, διαφήμιση και κοινωνικά στερεότυπα, είναι λίγοι από τους παράγοντες που επιτρέπουν και οξύνουν το φαινόμενο της μαζοποίησης. Και στην κορυφή αυτών, για ακόμη μια φορά, το μεγάλο έλλειμμα παιδείας. Οι φορείς της παιδείας σήμερα αντανακλούν την κρίση της σύγχρονης κοινωνίας. Επομένως, όχι μόνο δεν εκπληρώνουν τον ρόλο τους -που είναι και κομβικής σημασίας-, αλλά τείνουν να απομακρυνθούν ολοένα και περισσότερο από αυτόν.

Ειδικότερα, από τη στιγμή που το παιδί γεννιέται, καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του, διαδραματίζουν οι πολιτιστικές αξίες και οι αντιλήψεις του περιβάλλοντος όπου μεγαλώνει το παιδί. Ως επί το πλείστον, υπεύθυνοι για τη διάπλαση της προσωπικότητας του παιδιού μέσα από το δικό τους καθημερινό παράδειγμα, μέσα από τη συμπεριφορά που έχουν απέναντί του, καθώς και μέσα από την επικοινωνία τους με το παιδί, είναι οι γονείς. Εντούτοις, ο ρόλος του γονέα δεν επιτυγχάνεται πάντοτε με τον αρτιότερο τρόπο, καθώς προκύπτουν αρκετά προβλήματα στο πλαίσιο της σύγχρονης οικογένειας. Η έλλειψη ποιοτικού χρόνου ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, η δυσκολία διατήρησης της αρμονίας στις σχέσεις των γονέων και η άγνοια ή η αδιαφορία των ίδιων για τον τρόπο επίτευξης της ορθής αγωγής του παιδιού, είναι ορισμένοι από τους λόγους που η διαμόρφωση μιας υγιούς προσωπικότητας, δυσχεραίνεται.

Ταυτόχρονα, το σχολείο και το εκπαιδευτικό σύστημα που αυτό εκπροσωπεί, χωλαίνει. Όντας ο πρώτος κοινωνικός χώρος του παιδιού έξω από το γνωστό οικογενειακό περιβάλλον, το σχολείο μέσω της συστηματικής αγωγής και της μετάδοσης γνώσεων, είναι δυνατόν να οδηγήσει το παιδί στην πνευματική και ηθική του ολοκλήρωση. Ωστόσο, το ελληνικό σύστημα παιδείας αντιμετωπίζει ορισμένες χρόνιες παθογένειες οι οποίες έχουν προκαλέσει τη σε μεγάλο βαθμό απαξίωσή του, αλλά και την αδυναμία του να προσφέρει την ουσιαστική εκείνη παιδεία που κρίνεται αναγκαία σε μια τόσο ανταγωνιστική και γοργά εξελισσόμενη κοινωνία. Η πραγματικότητα επιβεβαιώνει πως η εκπαίδευση η οποία παρέχεται, αποτρέπει τη διαφοροποίη. Για παράδειγμα, το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα και οι λειτουργοί του προσφέρουν σε όλους τους μαθητές μια πανομοιότυπη διδακτική ύλη -σταθερή- για πολλά χρόνια, χωρίς ουσιαστική επαφή με τις αλλαγές στους επιμέρους επιστημονικούς τομείς και στην κοινωνική πραγματικότητα. Με αυτόν τον τρόπο, ανεξάρτητα από τις προσωπικές κλίσεις, τα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες του κάθε μαθητή, καλούνται όλοι να ασχοληθούν με τα ίδια ακριβώς αντικείμενα, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα και να μένουν "στάσιμοι".

Συμπερασματικά, για να καλλιεργήσει ένας έφηβος το μυαλό του, για να έχει στόχους και ιδανικά, η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στους γονείς και στο σχολείο. Όταν αυτά είναι ανύπαρκτα, ή εν μέρει υπαρκτά, φυσική απόρροια είναι η γενιά των "ηλιθίων".

Παρ' όλα αυτά, η σημερινή γενιά έχει δύο μεγάλα πλεονεκτήματα σε σχέση με τις παλαιότερες.

Και το πρώτο είναι αυτό που περιγράφεται στο παρακάτω άρθρο ως μειονέκτημα: το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σαφώς το facebook μπορεί να θεωρηθεί -και θεωρείται- ως έμμεση αιτία της ρηχότητας και του ναρκισσισμού που διέπει τους νέους σήμερα και σαφώς η χρήση του διαδικτύου γενικότερα έχει και αρνητικά αποτελέσματα, τόσο σε ατομικό, όσο και σε κοινωνικό επίπεδο, όμως για πρώτη φορά, οι νέοι κυρίως, αλλά και οι πιο μεγάλοι, έχουν εύκολη και άμεση πρόσβαση στην τεχνολογία. Και αναντίρρητα, η τεχνολογική πρόοδος έχει συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στη διάδοση του πολιτισμού και την ενίσχυση του μορφωτικού επιπέδου. Τα νέα παιδιά, επομένως, έχουν πάρα πολλά προσόντα, αλλά στερούνται σωστής ενημέρωσης για την αξιοποίηση και την εκμετάλλευση της νέας τεχνολογίας.

Το δεύτερο, μεγάλο πλεονέκτημα συγκριτικά με το παρελθόν, είναι πως είναι στη φύση των νέων να αμφισβητούν τα πάντα και τους πάντες. Γιατί αν θέλετε τη γνώμη μου, πιο καλές προοπτικές για να γίνει πραγματικός πολίτης έχει ο σκουλαρικάκιας τύπος του σχολείου που προχθές -κακώς- είπε στον δάσκαλό του «άσε μας ρε», παρά εκείνος που συμπεριφερόταν σαν υπήκοος και κοιτούσε σεβαστικά τον δάσκαλο με το στόμα ανοιχτό, φοβούμενος μήπως φάει καμία. Τον δάσκαλο πρέπει να τον ακούς με ανοιχτό μυαλό και όχι με ανοιχτό στόμα.

Αυτό που έχω να πω εγώ, είναι να αμφισβητείτε τα πάντα και τους πάντες. Και πρωτίστως εμένα που σας γράφω όλα αυτά. Ψάξτε μόνοι σας την αλήθεια, γιατί δε θα σας τη δώσει ποτέ κανείς έτοιμη. Η αλήθεια προκύπτει μόνο μέσα από την αμφισβήτηση και την προσωπική αναζήτηση του καθενός. Επιζητήστε τη σωστή παιδεία που ίσως να μη σας έδωσαν και έτσι θα αντιληφθείτε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της τεχνολογίας και της ζωής γενικότερα.

Από 'κει και πέρα, κάθε νόμισμα έχει και δύο όψεις. Και κάθε θέμα έχει τη θετική και την αρνητική του πλευρά. Το ζήτημα δεν είναι να κατακρίνουμε τον τρόπο με τον οποίο επιλέγει ο κάθε ένας από εμάς να ζει, αλλά να σεβόμαστε τις επιλογές του άλλου και να ενδιαφερόμαστε πραγματικά για την κοινωνία που αποτελεί το σύνολο των ανθρώπων της. Το γιατί καταφεύγουν πολλά άτομα στο facebook, στο ίντερνετ, σε διάφορα άλλα μέσα ή τέλος πάντων, σε οτιδήποτε τους γεμίζει ψυχικά, πιστεύω πως δεν είναι παρά ατομική επιλογή του καθενός.

Όσο κι αν θίγει ο καθένας το θέμα της "γενιάς των ηλιθίων", αν δεν αποφασίσει να βαστήξει μόνος του στο μετερίζι της προσωπικότητας, το παιχνίδι είναι χαμένο.