Οικολογία Αλληλεγγύη: Οι εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από βιορευστά χρειάζονται καλύτερη χωροθέτηση και έλεγχο

Αυτοδιοικητική Κίνηση Κ. Μακεδονίας «Οικολογία-Αλληλεγγύη»
Πτολεμαίων 29Α, 54630 Θεσσαλονίκη, τηλ. / fax 2313 319770
e-mail: ecology-trem@nath.gr                         www.eco-solidarity.gr
        
                   Θεσσαλονίκη 24.10.2017

Οι εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας από βιορευστά χρειάζονται καλύτερη χωροθέτηση και έλεγχο

Η Ελληνική Διοίκηση χρειάζεται, επιτέλους, να  οργανώσει το θέμα ελέγχου και τήρησης των περιβαλλοντικών όρων ΑΕΠΟ κάθε βιοτεχνικής ή βιομηχανικής μονάδας, ακόμη και αυτών που ως αντικείμενο έχουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμε πηγές ΑΠΕ. Η Επιτροπή Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας (ΠΚΜ) θα πρέπει να συλλέγει περισσότερα στοιχεία για την περιβαλλοντική προστασία και την οικονομική βιωσιμότητα πριν την έγκριση της εγκατάστασης των αιτούμενων μονάδων, ενώ πρέπει να τεθεί σε λειτουργία OnLine σύστημα ελέγχου των κρίσιμων παραμέτρων των νέων και υφιστάμενων μονάδων. 
Την παραπάνω θέση υποστηρίζει η Αυτοδιοικητική Κίνηση «Οικολογία – Αλληλεγγύη», που κατέθεσε σχετικό αναλυτικό κείμενο στη συνεδρίαση της Επιτροπής Ανάπτυξης της ΠΚΜ που έγινε στις 23.10.2017, όπου συζητήθηκαν πέντε θέματα που αφορούσαν εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιορευστά, με χώρους εγκατάστασης την Καμπάνη Κιλκίς, τη Γουμένισσα Κιλκίς, το Σταυροχώρι Κιλκίς, τα Γιαννιτσά Πέλλας και την Κατερίνη. Είναι ενδεικτικό ότι οι παρατάξεις της αντιπολίτευσης τα καταψήφισαν όλα, ενώ το πρώτο θέμα απορρίφθηκε συνολικά από την Επιτροπή.
Στο Περιφερειακό Σχέδιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και ανάπτυξης Κ. Μακεδονίας η περιοχή του Κιλκίς χαρακτηρίζεται ως Βιομηχανικό Κέντρο Ανάπτυξης και Κέντρο Διασυνοριακής Συνεργασίας. Είναι κρίσιμο, λοιπόν, το ερώτημα ποιος επιβλέπει την πυκνότητα εγκατάστασης των μονάδων αυτών,  με ποια ουσιαστικά κριτήρια επιλέγονται αυτές και πως γίνεται ο έλεγχος τήρησης των όρων ΑΕΠΟ. Ιδιαίτερα όταν η κύρια καύσιμη ύλη αυτών των εγκαταστάσεων είναι το κραμβέλαιο, καθώς η βόρεια Ελλάδα δεν έχει εκτεταμένες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ελαιοκράμβης, σε αντίθεση με τη Βουλγαρία, η οποία καλλιεργεί και γενετικά τροποποιημένα στελέχη.
Από περιβαλλοντική άποψη, θεωρητικά πρόκειται για μονάδες που συμβάλλουν στη μείωση των αερίων του θερμοκηπίου, αφού εκμεταλλεύονται βιομάζα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, για το λόγο αυτό άλλωστε έχουν τόσο υψηλή τιμή πώλησης της ενέργειας που παράγουν.  Ωστόσο, η παραγωγή του κραμβέλαιου έχει αποδειχθεί στην πράξη ως ενεργειακά αμφίβολη, ενώ η μεταφορά του σε μεγάλες αποστάσεις εκμηδενίζει το όποιο περιβαλλοντικό όφελος. Άλλωστε, και κατά τη διαδικασία παραγωγής του παράγονται  ιδιαίτερα επιβαρυντικά υγρά απόβλητα.  

Ακολουθεί παρακάτω το πλήρες κείμενο που κατατέθηκε στην Επιτροπή Ανάπτυξης:

Κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Ανάπτυξης της Περιφέρειας Κ. Μακεδονίας, στις 23.10.2017, εισάγονται έξι θέματα που αφορούν εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από βιορευστά και βιομάζα, με χώρους εγκατάστασης την Καμπάνη Κιλκίς, τη Γουμένισσα Κιλκίς, το Σταυροχώρι Κιλκίς, τα Γιαννιτσά Πέλλας, την Κατερίνη και την Χαλκιδική.
Οι μονάδες είναι μικρές (500 kW, εκτός από μία που είναι 1000 kW στη Γουμένισσα). Οι 5 από τις 6 χρησιμοποιούν έτοιμο βιορευστό, δηλαδή έλαιο φυτικής προέλευσης, συνήθως κραμβέλαιο ή σπορέλαιο ή άλλα φυτικά έλαια από το σύστημα συλλογής τηγανέλαιων κλπ.
Οι μονάδες αυτές θεωρούνται βιώσιμες, επειδή πωλούν το ρεύμα που παράγουν στο ηλεκτρικό δίκτυο στην προνομιούχο τιμή των 22,5 c/kWh, και εφόσον η δανειοδότηση δεν ξεπερνάει το 50% της αρχικής επένδυσης.  Υπό αυτές τις συνθήκες κάνουν απόσβεση σε 7 χρόνια περίπου και μετά έχουν κέρδη. Σε συνθήκες ανταγωνισμού (Οριακή Τιμή Συστήματος, ΟΤΣ, περίπου 6 c/kWh), ωστόσο, δεν είναι βιώσιμες.
Από περιβαλλοντική άποψη θεωρητικά πρόκειται για μονάδες που συμβάλλουν στην μείωση αερίων θερμοκηπίου, αφού εκμεταλλεύονται βιομάζα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, για το λόγο αυτό άλλωστε έχουν τόσο υψηλή τιμή ενέργειας.  Επίσης, οι μονάδες που συγκεντρώνουν κτηνοτροφικά και πτηνοτροφικά απόβλητα και με αναερόβια χώνευση παράγουν βιοαέριο επιτελούν και ένα καθαρά περιβαλλοντικό έργο, αφού μειώνουν την οργανική ρύπανση περιοχών με έντονη κτηνο-πτηνοτροφική δραστηριότητα, τις οσμές και τη ρύπανση του υδροφορέα, ενώ παράγουν ταυτόχρονα και εδαφοβελτιωτικά.  Επίσης, παρέχουν θερμότητα σε θερμοκήπια. 
Υπάρχουν, όμως και προβλήματα : 
α)  Η φέρουσα ικανότητα της περιοχής.  Στο Κιλκίς, τα τελευταία χρόνια, έχουν κατατεθεί πολλές αιτήσεις για τέτοιες μονάδες, ιδιαίτερα στην περιοχή του Πάικου.  Μπορεί να μη βρίσκονται εντός της προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000, αλλά χωροθετούνται πολύ κοντά, σε μια περιοχή που φημίζεται για το φυσικό της περιβάλλον και τους αμπελώνες της. Πόσες τέτοιες εγκαταστάσεις μπορούν να εγκατασταθούν στη συγκεκριμένη περιοχή χωρίς να δημιουργήσουν προβλήματα; Κάθε μονάδα θέλει χιλιάδες τόνους πρώτης ύλης ετησίως και είναι αμφίβολο ότι η ζήτηση θα καλυφθεί από την τοπική παραγωγή. Η μεταφορά πρώτης ύλης από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά αναιρεί τον περιβαλλοντικό χαρακτήρα, ενώ είναι γνωστό ότι στη γειτονική Βουλγαρία καλλιεργούνται μεγάλες εκτάσεις γενετικά τροποποιημένης ελαιοκράμβης.  Επίσης, κάθε μονάδα παράγει μια μικρή ποσότητα καυσαερίων και σε περιοχές με μεγάλη συσσώρευση τέτοιων μονάδων είναι βέβαιο ότι ο αέρας θα επιβαρυνθεί τοπικά. Υπάρχει άραγε κάποια συνολική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που να θέτει όρια στον αριθμό αυτών των εγκαταστάσεων σε μια συγκεκριμένη περιοχή;
β)  Σχεδόν σε όλες τις μονάδες υπάρχει σημαντική παραγωγή θερμότητας, η οποία επειδή δεν έχει καλή τιμή πώλησης πετιέται σε μεγάλο βαθμό απλώς στο περιβάλλον.  Αυτό δεν συνάδει με την περιβαλλοντική λειτουργία τους.  Οι αόριστες απαντήσεις για πιθανή χρήση της θερμότητας στο μέλλον δεν λύνουν το πρόβλημα!  
γ)  Η παραγωγή του κραμβέλαιου έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα προβληματική, "κοστίζει" ενεργειακά περίπου 0,8 L diesel / 1 L κραμβέλαιο και κατά τη διαδικασία παραγωγής του παράγονται και  ιδιαίτερα επιβαρυντικά υγρά απόβλητα, σε βαθμό που η ανοχή τους ακόμα και μέσα σε ΒΙΠΕ να είναι μικρή.  Άρα ο κύκλος αυτής της δράσης είναι αμφίβολα θετικός.
δ)  Η λειτουργία των μονάδων σύμφωνα με το πρότυπα και τους περιορισμούς της ΑΕΠΟ απαιτεί συνεχή ανθρώπινη και εξειδικευμένη επίβλεψη και υπό την πίεση της μεγιστοποίησης του κέρδους οι επενδυτές το αποφεύγουν, ενώ συνήθως οι Υπηρεσίες αδυνατούν να ελέγξουν την κατάσταση.  Για παράδειγμα, το Θέμα Νο 5 αφορά σε μονάδα που εγκαθίσταται ακριβώς δίπλα στο συνοικισμό Μύλος του Κιλκίς (είναι πάνω στην παλιά εθνική οδό Θεσ/νίκη - Κιλκίς, δίπλα σε παραπόταμο του Γαλλικού ποταμού).  Οι κάτοικοι του συνοικισμού διαμαρτύρονται εγγράφως και μάλλον έχουν δίκιο, καθώς είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν αστοχίες της μονάδας (υγρές ή αέριες διαρροές), αλλά και υπό κανονική λειτουργία η καύση ελαίου παράγει αέριους ρύπους.  Βέβαια, υπάρχουν και άλλα έντονα προβλήματα στην περιοχή, όπως η διάθεση ανεπεξέργαστων αστικών και κτηνοτροφικών αποβλήτων στον Γαλλικό ποταμό, η ύπαρξη αυθαίρετων παραπηγμάτων γύρω από το ποτάμι, οι παράνομες γεωτρήσεις, η υπερβολική χρήση αρδευτικού νερού και αγροχημικών ουσιών. Ωστόσο, με μια σωστή χωροθέτηση, ρύθμιση λειτουργίας και τακτικούς ελέγχους θα μπορούσαν να αποφευχθούν τα όποια προβλήματα.
ε)  Στις μονάδες ΑΠΕ υπάρχει ένα τέλος (περίπου 3%) στα κέρδη, που πρέπει να αποδίδεται στις τοπικές κοινότητες.  Η μεγάλη πλειοψηφία των ιδιοκτητών δεν το αποδίδουν και προτιμούν να πάνε δικαστικά και ίσως να το αποδώσουν μετά από  5 - 10 χρόνια που θα προκύψουν οριστικές δικαστικές αποφάσεις, τους συμφέρει.  Πρόκειται για ένα θέμα που απαιτεί μια διαφορετική νομοθετική ρύθμιση.
στ)  Λυπηρό είναι που ακόμη δεν υπάρχουν συνεταιριστικές πρωτοβουλίες για την υλοποίηση αυτών των μονάδων στην Ελλάδα.  Η κατάσταση θα ήταν πολύ πιο ομαλή και κοινωνικά δίκαιη. Αρκεί να σκεφθούμε ότι κάθε φορά που ένας επενδυτής χρησιμοποιεί έναν τοπικό περιβαλλοντικό πόρο, αφαιρεί το δικαίωμα να το κάνει κάποιος άλλος. 
Συνοπτικά :  Αν η Διοίκηση δεν οργανώσει το θέμα ελέγχου και τήρησης των όρων ΑΕΠΟ κάθε βιοτεχνικής ή βιομηχανικής μονάδας, και μέχρι να ενεργοποιηθεί ο συνεταιριστικός χαρακτήρας των επενδύσεων ΑΠΕ, θα πρέπει να είμαστε λίγο παραπάνω επιφυλακτικοί σε μονάδες ΑΠΕ. Η Επιτροπή Ανάπτυξης θα πρέπει να συλλέγει περισσότερα στοιχεία και να τεκμηριώνει καλύτερα την κατάσταση πριν την έγκριση της εγκατάστασης των αιτούμενων μονάδων. Σε παλιότερη συνεδρίαση του ΠΣ της ΠΚΜ είχαμε προτείνει OnLine έλεγχο των κρίσιμων παραμέτρων τέτοιων μονάδων, μάλιστα είχε συμφωνήσει και τεχνοκράτης σύμβουλος που παρίστατο.  Δυστυχώς, από τότε δεν έγινε τίποτε.
Στο Περιφερειακό Σχέδιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και ανάπτυξης Κ. Μακεδονίας η περιοχή του Κιλκίς χαρακτηρίζεται ως Βιομηχανικό Κέντρο Ανάπτυξης και Κέντρο ∆ιασυνοριακής Συνεργασίας. Είναι κρίσιμο, λοιπόν, το ερώτημα ποιος επιβλέπει την πυκνότητα εγκατάστασης των μονάδων αυτών και με ποια κριτήρια επιλέγονται αυτές.


Το avatonpress.gr είναι ανεξάρτητο ενημερωτικό site και στηρίζεται μόνο σε σας. Κάνοντας κλικ στις διαφημίσεις μας βοηθάτε να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας! Ευχαριστούμε εκ των προτέρων!

Σχολίασε κι εσύ!