Πράσινο Παντού! Δενδροφύτευση και πρόγραμμα πρασινίσματος της πόλης από την «Οικολογία – Αλληλεγγύη»
Θεσσαλονίκη 21.3.2019
ΠΡΑΣΙΝΟ ΠΑΝΤΟΥ!
Δενδροφύτευση και πρόγραμμα
πρασινίσματος της πόλης
από την «Οικολογία – Αλληλεγγύη»
Με
συμβολική δενδροφύτευση σε σχολική αυλή και επίσκεψη στη Διεύθυνση Πρασίνου
τίμησε την Παγκόσμια Ημέρα Δασοπονίας η «Οικολογία – Αλληλεγγύη», εστιάζοντας
με δηλώσεις του υποψηφίου Δημάρχου της Μιχάλη Τρεμόπουλου στην ανάγκη
αύξησης του πράσινου μέσα στην πόλη.
Στο Τμήμα
Αλσών, Δενδροστοιχιών & Φυτωρίων της Διεύθυνσης Διαχείρισης Αστικού
Περιβάλλοντος τόνισαν ότι η νέα διοίκηση του Δήμου θα πρέπει να δώσει έμφαση
και να εξασφαλίσει υποδομές, πρόσωπα και πόρους γιατί το αστικό πράσινο
αποτελεί ένα βασικό παράγοντα βελτίωσης της ποιότητας ζωής στην πόλη,
προσφέροντας στους πολίτες προστασία από τη ρύπανση του περιβάλλοντος, οξυγόνο,
αναψυχή, αισθητική απόλαυση και υγιεινότερες συνθήκες διαβίωσης.
Και σε μια προσπάθεια
να ενισχύσουν την αυτενέργεια των πολιτών και τη διάθεση για εθελοντική
προσφορά, εξασφάλισαν δενδρύλλια και σε συνεργασία με γονείς έκαναν συμβολική δενδροφύτευση στην αυλή
σχολείου του Ε’ Διαμερίσματος.
«Θα πρέπει να φυτευτούν άμεσα 3.000 δένδρα στη
θέση των κομμένων δένδρων, που υπάρχουν μόνον ως κούτσουρα μέσα στην πόλη», δήλωσε ο υποψήφιος Δήμαρχος Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Από το φθινόπωρο η φροντίδα για το πράσινο
θα αυξηθεί στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Δεν είναι δυνατόν να αποδεχόμαστε άλλο τη
θλιβερή πραγματικότητα ότι η επιφάνεια του αστικού πράσινου στη Θεσσαλονίκη
είναι έξι φορές μικρότερη από τα ελάχιστα διεθνώς αποδεκτά όρια. Υπάρχουν
μάλιστα πυκνοδομημένες συνοικίες με 15 ως 20 φορές μικρότερη επιφάνεια σε
πράσινο (Κάτω Τούμπα, Ανάληψη, Αγία Τριάδα, Ξηροκρήνη). Προτείνουμε την ολοκληρωμένη αντιμετώπιση και διαχείριση των
πράσινων χώρων, με προεκτάσεις του δάσους μέσα στην πόλη και ένταξη των πολιτιστικών
μνημείων, με ανάδειξη του περιβάλλοντος χώρου τους, μέσα σε ένα πράσινο
δίκτυο».
Με στόχο να πάψει η Θεσσαλονίκη να είναι η μεγαλούπολη με τη
μικρότερη αναλογία πρασίνου ανά κάτοικο και
να αντιμετωπιστεί η θερμική ρύπανση (ημερήσιοι και νυκτερινοί καύσωνες κάθε
καλοκαίρι) η ατμοσφαιρική ρύπανση και ο θόρυβος, η «Οικολογία – Αλληλεγγύη» έχει επεξεργαστεί στο πρόγραμμά της προτάσεις
για δημιουργία πάρκων σε στρατηγικά σημεία και εκμετάλλευση της
θαλάσσιας αύρας και των ρευμάτων του δροσερού αέρα που έρχεται από το δάσος του
Σέιχ Σου. Και καταλήγει σε ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα απόκτησης και φύτευσης
άκτιστων οικοπέδων, ακόμα και κατεδαφίσεων οικοδομικών τετραγώνων και
δημιουργίας χώρων πρασίνου σε επιλεγμένα σημεία πυκνοδομημένων συνοικιών.
Τα μικρά αλλά πολυάριθμα αυτά πάρκα, που θα προσφέρουν
αναψυχή κοντά στην κατοικία, θα ενισχύσουν την αίσθηση της γειτονιάς και της
φροντίδας του δημόσιου χώρου, θα συγκροτήσουν ένα δίκτυο ενδοαστικού πράσινου,
με κύριους άξονες το Σέιχ Σου και το θαλάσσιο
μέτωπο, με το παραλιακό πάρκο. Άξονες διείσδυσης του πράσινου μέσα στην πόλη
μπορούν να αποτελέσουν τα αγνοημένα και υποβαθμισμένα σήμερα ρέματα, όπως και ο
μεγάλος χώρος στο κέντρο της πόλης (ΑΠΘ, ΔΕΘ, Γ’ ΣΣ, πάρκο ΧΑΝΘ), που έτσι κι
αλλιώς αποτελεί διακριτό όριο της ανατολικής από την κεντρική Θεσσαλονίκη.
Στη Διεύθυνση
Πρασίνου ο Μιχάλης Τρεμόπουλος συνοδεύτηκε από τους υποψήφιους δημοτικούς
συμβούλους της «Οικολογίας – Αλληλεγγύης», Γιάννη Μανομενίδη, Νίκο Μάρκου,
Λορέτα Σπάχο και Οδυσσέα Χιλιτίδη, με τους οποίους έγινε και η
συμβολική δενδροφύτευση.
Δείτε φωτογραφιές εδώ: https://www.flickr.com/photos/eco-solidarity/albums/72157707483133565
Πληροφορίες: 6976 448442
Πιο αναλυτικά, το πρόγραμμα της «Οικολογίας – Αλληλεγγύης»
προτείνει κατά περιοχή:
6.1.1. Περιοχή κεντρικής
Θεσσαλονίκης
Κύρια πρόταση εδώ αποτελεί η
δημιουργία πολιτιστικού πάρκου με την απομάκρυνση της ΔΕΘ και του Γ’ Σώματος
Στρατού και την ενοποίηση και φύτευση των ανοικτών χώρων. Παλιότερη πρότασή μας
για χωροθέτηση του Δημαρχείου στο Στρατηγείο δυστυχώς αγνοήθηκε – αντίθετα,
προκρίθηκε η ανέγερση του Δημαρχείου στο πρώην Πάρκο Τσιρογιάννη, η οποία
οδήγησε στην απώλεια ενός ακόμη πολύτιμου πράσινου χώρου.
Ο συγκεκριμένος χώρος, ωστόσο, δε θα
πρέπει να θεωρηθεί στα όποια σχέδια απομονωμένος και αποσπασμένος από τις
γειτονικές περιοχές. Βορείως βρίσκονται οι πράσινοι χώροι του ΑΠΘ, οι οποίοι
πιέζονται ασφυκτικά από την οικοδόμηση νέων πτερύγων σχολών και από την πυκνή
στάθμευση. Η περιοχή αυτή θα πρέπει να αποσυμφορηθεί, με αποκέντρωση των
σχολών, αποτροπή της πρόσβασης αυτοκινήτων με κυκλοφορία mini bus και ανάπλαση
ορισμένων περιοχών. Τους χώρους του ΑΠΘ περιβάλλουν τα πάρκα της οδού
Μελενίκου, της Ροτόντας (και καθέτως όλης της διαδρομής έως την πλατεία
Ιπποδρομίου), του Τελλόγλειου Ιδρύματος και του Καυταντζογλείου. Διαγωνίως
εφάπτονται και δύο περιοχές που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ενοποιητικούς
διαδρόμους με το Σέιχ Σου:
α) Η περιοχή Ευαγγελίστριας-Αγίου
Παύλου (Νεκροταφεία, Νοσοκομείο ‘Άγιος Δημήτριος’, ανατολικό βυζαντινό τείχος, Κήποι
του Πασά, Αγίασμα Αγίου Παύλου, χείμαρρος Αγίου Παύλου). Σε μικρή απόσταση
βρίσκονται και οι πράσινοι διάδρομοι που ξεκινούν από τον πύργο του Τριγωνίου
και ακολουθούν τα βόρεια τείχη και το Επταπύργιο.
β) Η εναπομείνασα κοίτη του
χειμάρρου των 40 Εκκλησιών (οδός Γ’ Σεπτεμβρίου), που φτάνει έως το
Καυτατζόγλειο και το βοηθητικό γήπεδο του Ηρακλή.
Νοτίως της ΔΕΘ και του Γ’ Σ.Σ.
βρίσκονται οι πράσινοι χώροι του Βυζαντινού Μουσείου, του εξαιρετικού πάρκου
του Πεδίου του Άρεως απέναντι από το κτίριο της ΕΡΤ3, του Αρχαιολογικού
Μουσείου και της Πλατείας ΧΑΝΘ. Λίγο πιο νότια βρίσκονται τα πάρκα του Θεάτρου
Κήπου και του Λευκού Πύργου. Οι προαναφερθέντες χώροι διασπώνται από δρόμους
και κυρίως από διαμπερείς οδούς μεγάλης κυκλοφορίας (π.χ. Εγνατία, Λεωφόρο Στρατού,
Μεγ. Αλεξάνδρου). Στις τελευταίες θα μπορούσαν να εξεταστούν υπέργειες
διαβάσεις (φυτεμένες με χαμηλή βλάστηση
και φωτοβολταϊκές διάφανες και αδιάφανες πέργκολες). Αλλά και χωρίς
συνδέσεις άμεσου χαρακτήρα, η γειτνίαση όλων αυτών των χώρων καθιστά αναγκαία
τη συνολική θεώρησή τους.
Η πεζοδρόμηση και δενδροφύτευση της
Λεωφόρου Νίκης μπορεί να αποτελέσει ενοποιητικό διάδρομο με φωτοβολταϊκές πέργκολες για την
πλατεία Αριστοτέλους (έως τη ρωμαϊκή αγορά) και την πλατεία Ελευθερίας. Η
κυριαρχία της πλακόστρωσης στην πλατεία Αριστοτέλους, σε ένα χώρο σχεδόν
στερημένο από δέντρα, θα πρέπει να επανεξεταστεί.
6.1.2. Παραλιακό μέτωπο
Τον Ιούνιο του 2018 εγκρίθηκε από το
Περιφερειακό Συμβούλιο Κ. Μακεδονίας η υποβολή πρότασης για Ειδικό Χωρικό
Σχέδιο για την ενοποίηση, ανάδειξη και αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου της
Θεσσαλονίκης. Υπολογίζεται ότι σε ένα χρόνο θα έχει εκπονηθεί το Ειδικό Χωρικό
Σχέδιο, το οποίο μετά θα γίνει Προεδρικό Διάταγμα και θα έχει πολύ
συγκεκριμένες χρήσεις για όλη την παραλία, προκειμένου με ενιαίο σχεδιασμό να
γίνουν όλες οι απαιτούμενες παρεμβάσεις, ώστε από μια περιοχή εγκαταλειμμένη σε
πολλά σημεία, με αποσπασματικές παρεμβάσεις σε άλλα και με πολλά προβλήματα, να
γίνει το νέο «σημείο» αναφοράς για την πόλη.
Όμως το αρχικό σχέδιο της
Περιφέρειας είναι επίσης αποσπασματικό, δεν αξιοποιεί παλιότερες σχετικές
μελέτες, όπως το «Στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο για το πράσινο στη
Θεσσαλονίκη» του 2006, ή τον διαγωνισμό
του 1997 για το θαλάσσιο μέτωπο, ενώ δίνει δυσανάλογη έμφαση στη μεγαλύτερη
πολεοδομική αξιοποίηση ελεύθερων και πράσινων χώρων, όπως για παράδειγμα οι
εκβολές του Δενδροποτάμου, για εμπορικούς σκοπούς.
Ο Δήμος Θεσσαλονίκης θα πρέπει να
πιέσει ώστε η συγκεκριμένη πρωτοβουλία να περιλάβει εκτεταμένο διάλογο και διαβούλευση
με την κοινωνία των πολιτών, να έχει ενιαίο σχεδιαστικό χαρακτήρα με
συγκεκριμένο όραμα, να αποτελέσει το έναυσμα για τη δημιουργία ολοκληρωμένου
δικτύου πρασίνου στο πολεοδομικό συγκρότημα, αλλά και στους επιμέρους Δήμους,
να αξιοποιήσει παλιότερες μελέτες, πανεπιστημιακές εργασίες και φοιτητικές
προτάσεις μεταπτυχιακού και διδακτορικού επιπέδου.
Το πάρκο της νέας παραλίας θα πρέπει
να ενοποιηθεί, μέσω μιας πεζοδρομημένης Λεωφόρου Νίκης και των αναβαθμισμένων
πλατειών Αριστοτέλους και Ελευθερίας, με το λιμάνι της πόλης. Η περιοχή του
λιμανιού είναι μια σχεδόν φαλακρή περιοχή, που δεν δικαιολογείται με τους
λόγους μετακίνησης των φορτίων. Ωστόσο, στη βόρεια πλευρά (προς την οδό
Κουντουριώτου), όπου κυριαρχείται από έναν αντιαισθητικό τοίχο, θα μπορούσε να
εγκατασταθεί μια ζώνη πράσινου με δέντρα και φυτοφράχτες, χωρίς να προκαλέσει
κανένα πρόβλημα στις λειτουργίες του χώρου. Εφαπτόμενος σ’ αυτή την περιοχή
βρίσκεται και ο ιστορικός χώρος του Τοπ Χανέ (πίσω από τα Δικαστήρια) και του
νοτιοδυτικού βυζαντινού τείχους, που φτάνει έως την Πλατεία Βαρδαρίου, όπως και
η (ιστορική) δενδροστοιχία της οδού Αναγεννήσεως και ο παλιός σιδηροδρομικός
σταθμός, όπου θα μπορούσε να ανακατασκευαστεί το κτίριο του Πιέτρο Αριγκόνι,
ώστε να φιλοξενήσει το Μουσείο Ολοκαυτώματος, χωρίς την κατασκευή νέου
πολυώροφου κτηρίου.
Η
περιοχή μεταξύ της δυτικής εισόδου ΠΑΘΕ της πόλης και της 26ης Οκτωβρίου
(κόμβος ΚΤΕΛ, κόμβος Δικαστηρίων) αλλά και ολόκληρο το συγγενές τμήμα του
λιμένα θα μπορούσαν να συνενωθούν σε ένα μητροπολιτικό πάρκο (το δυτικό πάρκο),
με διάβαση από γραμμή τραμ (ΚΤΕΛ-Λευκός Πύργος επί της παλιάς παραλίας
–Λεωφόρος Νίκης) και αστικά λεωφορεία. Συντήρηση διατήρηση όλων των υπαρχόντων
κτισμάτων σε χώρους μαθητείας και πολυμέσων για την επιστήμη και την τεχνολογία.
Το 70% του χώρου σε πλήρη και ποικίλη φύτευση. Σύνδεση του οικοπέδου της
έκθεσης με το Πανεπιστήμιο με υπέργεια πεζογέφυρα, που θα φυτευτεί με θάμνους.
6.1.3. Περιοχή Τριανδρίας και ΥΦΑΝΕΤ
Αξιόλογο στοιχείο εδώ αποτελεί η
κοίτη του χειμάρρου της περιοχής (ρέμα ΥΦΑΝΕΤ). Ο συγκεκριμένος χείμαρρος
κατεβαίνει από το Σέιχ Σου (όπου υπάρχει και αξιόλογη διαδρομή από ειδικά
διαμορφωμένο μονοπάτι), αλλά αποκόπτεται από την Περιφερειακή Οδό (και τη
δημιουργία κόμβου). Η ροή του συνεχίζεται από εκείνο το σημείο στην
Περιφερειακή Τάφρο σε τσιμεντένια κοίτη. Ωστόσο, νοτίως της Περιφερειακής η
φυσική του κοίτη συνεχίζεται, υποβαθμισμένη σε αρκετά σημεία και διατηρώντας
αξιόλογα στοιχεία σε άλλα. Η ιδιαίτερα δύσκολη διάσχιση της Περιφερειακής από
τους πεζούς περιπατητές και επισκέπτες του δάσους θα μπορούσε να υποβοηθηθεί
στο σημείο αυτό με υπόγεια διάβαση. Κάτω (νότια) από την Περιφερειακή η κοίτη
του χειμάρρου συνεχίζει στα σύνορα της Τριανδρίας (οδός Ορτανσίας), αλλά με
βαριά υποβάθμιση αφού υπάρχουν γήπεδα κλειστά και ανοικτά, αυθαίρετη δόμηση και
«σχέδια ανάπτυξης» των τοπικών ΟΤΑ. Ωστόσο, αρκετή φυσική βλάστηση επιμένει να
φύεται εδώ, ενώ συντηρείται και ενδιαφέρουσα ορνιθοπανίδα. Αξιόλογο
χαρακτηριστικό θεωρείται και το λοφάκι, όπου πραγματοποιούνται σημαντικές αρχαιολογικές
ανασκαφές και διατηρεί ακόμη ορισμένα πευκάκια. Η παράλληλη ανάδειξη των
αρχαιοτήτων και του γειτονικού χειμάρρου, από όπου υδρευόταν κατά την
αρχαιότητα ο προϊστορικός οικισμός, θα είχε πολλαπλά οφέλη.
Χαμηλότερα, η συνέχεια του ρέματος
έχει αποκοπεί από την κατασκευή δρόμου (διασταύρωση με Λαμπράκη στην παλιά
περιοχή «γεφυράκι») και «βοηθητικών εγκαταστάσεων» (π.χ. μικρού ανοικτού
γηπέδου μπάσκετ), αλλά παραμένει μια εξαιρετικά σημαντική νησίδα της παλιάς
κοίτης με εξαιρετική βλάστηση δίπλα ακριβώς από το παλιό εργοστάσιο της ΥΦΑΝΕΤ.
Οι μέχρι σήμερα διοικήσεις της πόλης
δεν έχουν κάνει τίποτε για τη συντήρηση, ανάδειξη και επανάχρηση της ΥΦΑΝΕΤ ως
χώρου πολιτισμού και ποτέ δεν έχουν μιλήσει για την ταυτόχρονη και συνδυασμένη
αναβάθμιση και ανάδειξη της γειτονικής παρόχθιας βλάστησης. Η κατάληψη που έχει
γίνει στον χώρο του εργοστασίου από ελευθεριακές ομάδες ίσως θα μπορούσε να
αποτελέσει έναν πυρήνα διαλόγου για μια πιο ευφάνταστη προσπάθεια συντήρησης
και ανάδειξης του γενικότερου συνόλου.
6.1.4. Περιοχή Κρυονερίου και
Περιφερειακή Τάφρος
Ο χείμαρρος του Κρυονερίου, που από
το Σέιχ Σου περνά κάτω από την Περιφερειακή, δέχεται τα νερά από το ρέμα της
ΥΦΑΝΕΤ μέσω της Περιφερειακής Τάφρου και συνεχίζει προς την πόλη από την
ομώνυμη συνοικία (Οδός Πολυγνώτου) σε χωμάτινη κοίτη. Περνά κάτω από την οδό
Λαμπράκη (εκεί σώζεται το γεφυράκι) και συνδέεται με την κύρια Περιφερειακή
Τάφρο (τσιμεντένια κοίτη) στην οδό Δήμου Τσέλιου. Λίγο πιο κάτω συμβάλλει στην
Τάφρο και το Ελαιόρεμα και οι άλλοι κλάδοι του Μεγάλου Ρέματος. Τελικώς, τα
νερά οδηγούνται στο Θερμαϊκό μέσω των εκβολών της Τάφρου στην περιοχή του
Φοίνικα. Ολόκληρη η διαδρομή της κοίτης του ρέματος Κρυονερίου και της
Περιφερειακής Τάφρου θα μπορούσε να αναπτυχθεί σε μια εξαιρετική ζώνη πράσινου
και να αποτελέσει μια σημαντική οικολογική δίοδο, αλλά και όαση ζωής μέσα στην
πόλη. Επίσης, θα μπορούσε να επανεξετασθεί η σκοπιμότητα της τσιμεντένιας
κοίτης, υπό το πρίσμα άλλων εναλλακτικών λύσεων πιο φιλικών για το περιβάλλον
που έχουν εφαρμοστεί σε άλλες χώρες.
6.1.5. Περιοχή Ελαιορέματος
Η περιοχή αυτή βρίσκεται στα όρια
του Σέιχ Σου προς το Πανόραμα και εισδύει έως τα σύνορα των Δήμων Θεσσαλονίκης
και Πυλαίας, όπου σώζεται μεγάλο τμήμα της κοίτης του Μεγάλου Ρέματος. Αυτή
μπορεί να προστατευθεί, να δενδροφυτευθεί, να σταματήσει η παροχέτευση των
απόνερων και να αναδειχθεί.
6.1.6. Περιοχή Αλατίνι
Από το ρέμα του Ντεπώ (χείμαρρος
Αλατίνι) διασώζεται ένα τμήμα κοντά στη Βίλλα Μπιάνκα και δίπλα στο 21ο
Γυμνάσιο. Στην ενότητα αυτή μπορεί να θεωρηθεί και ο χώρος του εργοστασίου
Αλατίνι, ο οποίος μπορεί να αναπτυχθεί σε χώρο πρασίνου και πολιτισμού, εάν
επικρατήσουν λιγότερο καταστροφικές και τσιμεντοποιητικές λογικές. Νοτιότερα,
οι χώροι του Ποσειδωνίου και του Μεγάρου Μουσικής μπορούν να προσφέρουν
ευκαιρίες ενοποίησης με το πράσινο του παραλιακού μετώπου. Οι υποβαθμισμένοι
από την πυκνή στάθμευση ελεύθεροι χώροι αυτών των περιοχών θα μπορούσαν να
ανακουφιστούν και να αναβαθμιστούν με την κατασκευή υπόγειου παρκινγκ σε
κάποιον από τους χώρους του εργοστασίου Αλατίνι.
6.2. Ελεύθεροι χώροι
Μέσα στο ασφυκτικό
αστικό περιβάλλον που αναπτύχθηκε άναρχα χωρίς την πρόνοια για ύπαρξη χώρων για
δημόσια χρήση, οποιοσδήποτε ελεύθερος χώρος υπάρχει στην πόλη μας είναι
πολύτιμος.
Προτείνουμε:
·
Λεπτομερή καταγραφή και χαρτογράφηση
των υπαρχόντων και των εν δυνάμει ελεύθερων χώρων του Δήμου.
·
Κατάστρωση σχεδίου διεκδίκησης και
πιθανής απαλλοτρίωσης βιομηχανικών
χώρων που μένουν αναξιοποίητοι από τους ιδιοκτήτες τους (εργοστάσια Φιξ,
Υφανέτ, Αλατίνη, Πύργοι της Ευτυχίας, κα.)
·
Διασύνδεση των ελεύθερων χώρων
μεταξύ τους και με άλλες σημαντικές κοινωνικές υποδομές μέσω πάρκων, πεζοδρόμων,
ποδηλατοδρόμων και δρόμων ήπιας κυκλοφορίας,
ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη μετακίνηση των πολιτών.
·
Θεσμοθέτηση της «χάρτας πρασίνου»,
που θα περιλαμβάνει όλα τα δίκτυα των ελεύθερων χώρων, τις ακτές, τα
μητροπολιτικά και περιαστικά πάρκα.
·
Δημιουργία μητροπολιτικού φορέα
σχεδιασμού, υλοποίησης και διαχείρισης της χάρτας πρασίνου και των ελεύθερων χώρων που
έχουν μείνει στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης.
·
Στρατηγικό σχεδιασμό για την
ανάπλαση της ευρύτερης περιοχής που περιλαμβάνει τον χώρο της ΔΕΘ, το Γ’ Σώμα
Στρατού, τα μουσεία, το δημαρχείο κλπ., με κυρίαρχο στόχο τη δημιουργία
ανοικτών κοινόχρηστων χώρων.
·
Παράλληλες επεμβάσεις στη γύρω
δομημένη περιοχή και τη δημιουργία δικτύων πεζοδρόμων και δρόμων ήπιας
κυκλοφορίας, ώστε να εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη μετακίνηση πεζών και η σύνδεση
του μητροπολιτικού πάρκου με το θαλάσσιο μέτωπο, το περιαστικό πάρκο και τους
υπόλοιπους ελεύθερους χώρους στον αστικό ιστό.
·
Να αποκεντρωθούν οι σημαντικές
διοικητικές, εκπαιδευτικές, νοσηλευτικές και αθλητικές εγκαταστάσεις εντός του
αστικού ιστού του πολεοδομικού συγκροτήματος, χωρίς όμως να δομηθούν οι
σημερινές εγκαταστάσεις.
·
Οι ελάχιστοι ελεύθεροι χώροι μέσα ή
δίπλα στον οικιστικό ιστό -ΔΕΘ, χώροι λιμανιού και παραλίας- να ορισθούν ως
δημόσιοι ελεύθεροι χώροι και χώροι πρασίνου με παιδικές χαρές και ανοικτές
εγκαταστάσεις αθλοπαιδιών και αναψυχής, με τη μετατροπή του υπάρχοντος
κτιριακού αποθέματος σε πολιτιστικές εγκαταστάσεις.
6.3. Διαχειριστικές
παρατηρήσεις
Το δίκτυο πράσινων χώρων
της Θεσσαλονίκης θα πρέπει να έχει κατά το δυνατόν ενιαία διαχείριση και να μην
αποτελείται από διάσπαρτα πάρκα διαφορετικού χαρακτήρα. Κατά το μεγαλύτερο
μέρος μπορεί να αποτελείται από τοπικά είδη της βλαστητικής ζώνης στην οποία
εντάσσεται η Θεσσαλονίκη, δηλαδή αείφυλλα-σκληρόφυλλα (π.χ. αριές, κορομηλιές,
δάφνες, μυρτιές, άγριες και ήμερες αμυγδαλιές), λίγα μεσογειακά κωνοφόρα
(πεύκα, κυπαρίσσια), αλλά και αζωνική υδροχαρή βλάστηση (πλατάνια, ιτιές).
Παρόμοιο παράδειγμα χρήσης της τοπικής βλάστησης έχουμε στην Αθήνα, στον
πράσινο χώρο της Ακρόπολης και της αρχαίας αγοράς, με ελιές, χαρουπιές,
μυρτιές, δάφνες, αλογοθύμαρα, κουτσουπιές, ροδιές, κ.ά. Την επιλογή αυτή βέβαια
την έκανε ο περίφημος αρχιτέκτονας Δ. Πικιώνης. Θα μπορούσε άραγε να φανταστεί
κάποιος την Ακρόπολη να ξεπηδά μέσα από ένα πυκνοφυτεμένο μονότονο πευκώνα;
Η σύνθεση μεγάλου μέρους
των πράσινων χώρων από ένα μίγμα τοπικών ειδών μπορεί να λειτουργήσει και
εκπαιδευτικά για τα παιδιά της πόλης που δε γνωρίζουν πώς είναι η φυσική
βλάστηση του τόπου στον οποίο ζουν και μεγαλώνουν. Ωστόσο, μπορούν να υπάρχουν
και άλλοι, απομονωμένοι λίγο ή πολύ χώροι, με βλάστηση διαφορετικής σύνθεσης,
προσφέροντας διαφορετικές και ίσως σε ορισμένες περιπτώσεις
εξειδικευμένες απεικονίσεις τεχνητών προκηπίων (π.χ. τριανταφυλλώνες).
Η συντήρηση ιδιαίτερα των δένδρων θα
πρέπει να γίνεται με στόχο τη διατήρηση της φυσικής τους κώμης και γι’ αυτό τα
κλαδέματα θα πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο.
Δεν θα πρέπει τα πάντα να
σκεπάζονται με πλάκες πεζοδρομίου. Αυτή η εχθρότητα προς το χώμα και το έδαφος
πρέπει να πάψει. Η εικόνα ενός δέντρου να παλεύει να επεκτείνει τις ρίζες του
από τον εξαιρετικά περιορισμένο χώρο που του άφησε η πλακόστρωση είναι
αντιπροσωπευτική της εχθρότητας προς το πράσινο μέσα στην πόλη.
Προτείνουμε:
·
Συμμετοχή-εκπροσώπηση
περιβαλλοντικών και οικολογικών οργανώσεων στη διαμόρφωση, αλλά και
συμβουλευτικά στον τρόπο διαχείρισης του ενιαίου πράσινου δικτύου της
Θεσσαλονίκης.
·
Πλαισίωση από εναλλακτικές
δραστηριότητες που να αποφέρουν έσοδα για την υποστήριξή του. Παράδειγμα
τέτοιων δραστηριοτήτων αποτελούν οι οργανωμένες ξεναγήσεις σε μονοπάτια
πολιτιστικού και περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος και η είσοδος σε αναπαλαιωμένους
και διαμορφωμένους χώρους πολιτισμού.
Επί μέρους και βραχυπρόθεσμες προτάσεις
μπορούν να είναι:
·
Να διατηρηθεί το υπάρχον πράσινο και
η φυσική διαμόρφωση των ρεμάτων, με παράλληλο καθαρισμό και προστασία τους.
·
Να φυτευτούν όλοι οι χώροι οι
χαρακτηρισμένοι ως προκήπια και οι ακάλυπτοι χώροι των πολυκατοικιών.
·
Δέσμευση όλων των ελεύθερων χώρων
που βρίσκονται μέσα στο πολεοδομικό συγκρότημα.
·
Να μην ανεγείρονται κτίρια για
οποιαδήποτε χρήση σε ελεύθερους ή και πράσινους χώρους.
·
Τα πέραν κάθε αμφισβήτησης υπό
κατεδάφιση παλιά κτίρια να δίνουν τη θέση τους σε χώρους πράσινου.
·
Να καταβληθεί κάθε προσπάθεια
αύξησης της παρόδιας βλάστησης σε όλους τους δρόμους της πόλης.
·
Να
δοθούν κίνητρα (όπως η μείωση των δημοτικών τελών για κάποια χρόνια) για να φυτευτούν ταράτσες και δώματα που θα περιλαμβάνουν
φωτοβολταϊκές και ηλιακές πέργκολες με αποθήκευση και επαναχρησιμοποίηση των
όμβριων υδάτων.
Να
υιοθετηθεί μια ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗΣ
ΦΥΤΕΥΣΗΣ: Φύτευση κάθε ελάχιστου, μικρού και μεγαλυτέρου εμβαδού με
ποικιλίες δένδρων και εθελοντική συμμετοχή των κατοίκων στην επίβλεψη και την
προστασία τους. Δενδροφύτευση όλων των ανοικτών χώρων σε συνδυασμό με ικανό
δημόσιο εξοπλισμό (καθίσματα, καθιστικά και φωτοβολταϊκές πέργκολες
φωτοσκίασης) ώστε να υποστηρίζονται μικρές
συγκεντρώσεις-συζητήσεις-συναντήσεις. Φυτεύουμε δένδρα γιατί χρειαζόμαστε τη
σκιά τους για τις συναντήσεις μας, τις συζητήσεις, τα μικρά συλλογικά γεύματα
την ημέρα και το απόγευμα.
Να
υποστηριχτούν οι αυτοδιαχειριζόμενοι κήποι της πόλης, όπως αυτός που
δημιουργήθηκε από την Πρωτοβουλία Κατοίκων της οδού Σβώλου.
6.4. Περιαστικό Δάσος Σέιχ Σου
Είναι γνωστό ότι μέχρι τώρα το Σέιχ Σου έχει προστατευθεί
σχεδόν μόνον εξαιτίας των οικολογικών προσπαθειών και των δικαστικών αποφάσεων
του Συμβουλίου της Επικρατείας που πέτυχαν οι οικολογικές οργανώσεις. Η απόφαση 21/2005 του Αρείου Πάγου δεν επιτρέπει αλλαγή
χρήσης των αναδασωτέων εκτάσεων αλλά δίνει τη δυνατότητα διεκδίκησης
αποζημίωσης των ιδιωτών ιδιοκτητών από το Δημόσιο.
Δυστυχώς όλες οι
προτάσεις που είχαμε καταθέσει έγκαιρα, παραμένουν ακόμη ανεφάρμοστα αιτήματα
ενώ η κριτική μας επιβεβαιώνεται τραγικά. Η μεγαλύτερη απειλή για το δάσος
εξακολουθεί να υφίσταται. Οι διεκδικήσεις φτάνουν μέχρι και τη μισή έκταση του
Σέιχ Σου, αντί για οριστική ρύθμιση του ιδιοκτησιακού.
Επιπλέον:
·
Η διαχείριση των τεχνητά φυτεμένων
εκτάσεων είναι ανεπαρκής, όπως και οι πόροι που διατίθενται από την κεντρική
διοίκηση γι’ αυτόν τον σκοπό.
·
Τα προγράμματα βιολογικής
καταπολέμησης της κάμπιας έχουν περισταλεί, με αποτέλεσμα πολλά ξερά δέντρα, τα
οποία δεν απομακρύνονται, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση καύσιμης ύλης.
·
Περίφραξη του δάσους δεν έχει γίνει
και επιτρέπεται η ελεύθερη πρόσβαση οχημάτων σε πολλά σημεία.
Προτείνουμε:
·
Να
ιδρυθεί ενιαίος Φορέα Διαχείρισης και προστασίας του Δάσους-Πάρκου.
·
Να
εκπονηθεί μελέτη οικολογικής διαχείρισης και προστασίας, με στόχο τη μετάβαση
του δάσους σε μια μορφή όσο το δυνατόν πιο φυσική.
·
Να
αποκατασταθεί η πρόσβαση των πεζών που διακόπτει ο περιφερειακός δρόμος με
υπόγειες και εναέριες διαβάσεις. Να συντηρηθούν και να βελτιωθούν τα μονοπάτια
και να αποκλειστεί η πρόσβαση στα Ι.Χ.
·
Να
σταματήσει κάθε προσπάθεια για οικοπεδοποίηση του Σέιχ Σου και να εκδοθεί
Προεδρικό Διάταγμα που θα κατοχυρώνει τον ενιαίο και δημόσιο χαρακτήρα του και
την ανάγκη προστασίας του. Χαρακτηρισμός του δάσους ως προστατευτικού, σύμφωνα
με τον δασικό νόμο.
·
Οι
επιβεβαιωμένα νόμιμες ιδιοκτησίες να αποζημιωθούν, σύμφωνα και με την απόφαση
του Αρείου Πάγου (21/2005).
·
Καταστροφή
των αυθαίρετων περιφράξεων και ολοκλήρωση της εξωτερικής περίφραξης των 30.000
στρεμμάτων του δάσους.
·
Να
απαγορευτεί κάθε άλλη μη-ήπια παρέμβαση, περιλαμβανομένων και των κάθε είδους
δρόμων, χώρων αναψυχής, τεράστιων φραγμάτων, χώρων στάθμευσης, αναψυκτηρίων
κτλ. Όχι στην κατασκευή και άλλων δρόμων ταχείας κυκλοφορίας που θα οδηγήσουν
στο οριστικό τέλος του το Σέιχ Σου.
·
Να εξασφαλισθεί η οικολογική σύνδεση
του Χορτιάτη με το Σέιχ Σου.
·
Να ενεργοποιηθεί το σχέδιο
ενοποίησης και αναβάθμισης του περιαστικού δασικού τόξου από το Γαλλικό ποταμό
μέχρι το Ν. Ρύσιο.
Όμως όλα αυτά δεν αρκούν. Το πνεύμα
της «ιδιωτικοποίησης» συλλογικών αγαθών συναντιέται με την ολιγωρία της
Πολιτείας να υπερασπίσει τα δάση μας και να τα θωρακίσει νομοθετικά. Είναι
φανερό οι εμπρηστές και οι καταπατητές ενθαρρύνονται μόνο αν οι πολίτες μείνουν
αδρανείς.
Αυτοδιοικητική Κίνηση «Οικολογία-Αλληλεγγύη»
Πτολεμαίων 29Α , 54630 Θεσσαλονίκη, τηλ. / fax 2310 222503
e-mail: oikologia.allhleggyh@gmail.com www.eco-solidarity.gr
