Μαζί με τον Μάρλον Μπράντο, τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο ή τον Πολ Νιούμαν, ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ εκπροσωπεί το απόγειο του αμερικάνικου κινηματογράφου στη δεκαετία του ’70. Κλασικές ταινίες σαν τις «Οι δύο ληστές» (1969), «Το κεντρί» (1973), «Τα καλύτερά μας χρόνια» (1973), «Ο υπέροχος Γκάτσμπι» (1974), «Οι τρεις μέρες του Κόνδορα» (1975) «Ολοι οι άνθρωποι του προέδρου» (1976), διανθίζουν το βιογραφικό του. Στις επόμενες δεκαετίες συνέχισε να δρα ως ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός, αποδεικνύοντας σε όλα τα ταλέντο του.
Στη σκηνοθετική του καριέρα ξεχωρίζουν το ντεμπούτο του «Συνηθισμένοι άνθρωποι» (1980), για το οποίο κέρδισε το Οσκαρ καλύτερης ταινίας και σκηνοθεσίας, «Το ποτάμι κυλά ανάμεσά μας» (1992) ή «Ο γητευτής των αλόγων» (1998), ενώ η συμβολή του στον ανεξάρτητο κινηματογράφο παραμένει ίσως η μεγαλύτερη έως τώρα δωρεά του στον χώρο αυτό, με την ίδρυση του Sundance Institute το 1981.
Παρόλο που ο ίδιος, σε όλη τη μακρόχρονη σταδιοδρομία, βάδισε στα μονοπάτια του mainstream, η ευεργετική του στάση προς νέους και ανεξάρτητους κινηματογραφιστές έχει διευρύνει τη δράση του Χόλιγουντ. Το Φεστιβάλ του Σάντανς στην Πολιτεία της Γιούτα παραμένει το πρώτο κέντρο ανάδειξης νέων κινηματογραφικών ταλέντων στις ΗΠΑ.
Μας μιλάει για την τελευταία ταινία του «Ο κύριος και το όπλο» (σκηνοθεσία Ντέιβιντ Λάουερι), που βασίζεται σε αληθινά γεγονότα του 2003 και όπου ο Ρέντφορντ υποδύεται έναν ρομαντικό κύριο, ο οποίος όμως καταδιώκεται από την αστυνομία για ληστείες τραπεζών. Ο 82χρονος Ρέντφορντ έχει δηλώσει ότι αυτός θα είναι ο τελευταίος του ρόλος.
Συνέντευξη  ΛΟΣ ΑΝΤΖΕΛΕΣ  
• Πιστεύετε πραγματικά ότι εδώ σταματάτε ή καλύτερα να πούμε «ποτέ μη λες ποτέ»;
Ναι, ας το πούμε (γέλια). Ποτέ μη λες ποτέ. Από την άλλη, δουλεύω σ’ αυτό τον χώρο από τότε που ήμουν 21. Πολλά χρόνια. Ισως είναι καιρός... όχι να σταματήσω... δεν πιστεύω στο «σταμάτημα». Οταν σταματάς είναι σαν να φτάνεις στο τέλος του δρόμου, αλλά ο δρόμος είναι μακρύς... Ισως είναι καιρός όμως να σταματήσω ένα πράγμα για να αρχίσω κάτι άλλο, όπως σκηνοθεσία και παραγωγή.
• Μ’ αρέσει που ο ήρωας στην ταινία ζωγραφίζει. Εχετε πει παλιότερα πως παραλίγο να γίνετε ζωγράφος. Γενικά ποια είναι η σχέση σας με την τέχνη;
Η τέχνη είναι μέσα στη ζωή μου γιατί από εκεί άρχισαν όλα για μένα. Ενηλικιώθηκα μέσα από την τέχνη. Αλλά και στα παιδικά μου χρόνια έπαιξε μεγάλο ρόλο η τέχνη, γιατί είχα δυσκολία στη συγκέντρωση της προσοχής μου. Στο σχολείο ονειρευόμουν πάντα άλλα μέρη, άλλα πράγματα, εκτός όταν σχεδίαζα. Εκείνες τις μέρες όμως, λίγο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η τέχνη θεωρούνταν μια ανούσια απασχόληση. Αντίθετα, για μένα ήταν κίνητρο και πάθος.
Αισθανόμουν, λοιπόν, ότι έπρεπε να το κρύψω, και ζωγράφιζα κάτω από το τραπέζι, μέχρι που με τσάκωσε μια δασκάλα της τρίτης δημοτικού. Με ρώτησε: «Τι το σημαντικό γίνεται κάτω από το τραπέζι;». Νόμιζα ότι θα με τιμωρούσε, αλλά με κάλεσε να δείξω στην τάξη το σχέδιό μου: Βομβαρδιστικά Β52 πετάνε πάνω από καουμπόηδες που τρέχουν καβάλα σε άλογα, πυροβολώντας Ινδιάνους που πέφτουν από έναν γκρεμό.
Η δασκάλα είδε ότι είχα κάποια έφεση και μου υποσχέθηκε ότι αν πρόσεχα στο μάθημα, θα μου έδινε ένα καβαλέτο και χαρτί και θα με άφηνε κάθε Τετάρτη να ζωγραφίζω κάτι για την τάξη. Αν με είχε μαλώσει και μου είχε απαγορεύσει να ζωγραφίζω, ποιος ξέρει πώς θα αισθανόμουν τώρα... Αλλά η εκτίμηση και ο σεβασμός που μου έδειξε μου επέτρεψαν να συνεχίσω στον δρόμο της τέχνης. Ηταν ένα σημαντικό σταυροδρόμι στη ζωή μου, όπου κατάλαβα ότι η τέχνη θα ήταν για μένα ένας τρόπος επικοινωνίας με τον κόσμο. Αυτό ισχύει ακόμα.
• Εχετε πολλά σχέδια για το μέλλον;
Οχι, δεν σκέφτομαι έτσι. Πιστεύω στο να ζει κανείς στην παρούσα στιγμή. Δεν κοιτώ μακριά στο μέλλον, ούτε τη στιγμή του θανάτου.
• Εχετε παίξει σε αρκετές ταινίες καταδίωξης. Μια από αυτές είναι «Η καταδίωξη» με τον Μάρλον Μπράντο και τον σκηνοθέτη Αρθουρ Πεν, για την οποία υπάρχει και μια αναφορά στην παρούσα ταινία. Τι θυμάστε από την εμπειρία σας αυτή;
Πηγαίνοντας πίσω στο 1965... αυτό που έχει μείνει στη μνήμη μου είναι η πρώτη μου συνεργασία με την Τζέιν Φόντα. Και φυσικά με τον Μάρλον Μπράντο. Πώς τα πράγματα έμπαιναν στη θέση τους χωρίς πολλή συζήτηση ή προετοιμασία. Και αυτό το είδος συνεργασίας καθιερώθηκε μεταξύ μας για πολλά χρόνια, κάθε φορά που δουλεύαμε μαζί. Το ίδιο συμβαίνει και με τη Σίσι Σπέισεκ, με την οποία παίζουμε τώρα μαζί, την οποία θαυμάζω όχι μόνο ως άνθρωπο αλλά και για τη φυσικότητά της ως ηθοποιού.
• Εκτός από την προσωπική πορεία σας στο σινεμά, έχουμε όλοι γνωρίσει την αφοσίωσή σας στην τέχνη της αφήγησης γενικά, ειδικά μέσα από τη δράση σας στο Ινστιτούτο του Σάντανς. Θα πρέπει να νιώθετε μεγάλη ικανοποίηση που έχετε βοηθήσει τόσους κινηματογραφιστές να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους. Δεδομένης της πολιτικοκοινωνικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται τώρα η χώρα, πιστεύετε ότι η δύναμη της αφήγησης μπορεί να την οδηγήσει σε μια καλύτερη φάση;
Ναι, το ελπίζω. Δεν νομίζω ότι μπορούμε να κατέβουμε χαμηλότερα (γέλια). Αν ο κινηματογράφος μπορεί να μας βγάλει από τον βάλτο που βρισκόμαστε, το ελπίζω μ’ όλη μου την καρδιά. Ωστόσο πιστεύω ότι η θέση του κινηματογράφου είναι εκτός της πολιτικής. Μπορείς να κάνεις βέβαια ταινίες για πολιτικές καταστάσεις, αλλά το ίδιο το μέσο δεν πρέπει να πολιτικοποιείται.
Υπάρχει διαφορά μεταξύ της δουλειάς μου ως ηθοποιού και σκηνοθέτη από τη μία, και του Φεστιβάλ του Σάντανς από την άλλη. Στο πρώτο είμαι ενεργός στο επάγγελμα εγώ ο ίδιος, ενώ στο δεύτερο στηρίζω άλλους. Ο σκοπός του φεστιβάλ είναι να δημιουργεί μια πλατφόρμα δράσης γι’ αυτούς που πιθανώς να μην έχουν άλλη ευκαιρία...
Γιατί η δουλειά τους δεν εκτιμάται από την αγορά. Αυτό που δεν περίμενα ήταν ότι όταν οι κινηματογραφιστές άρχισαν να μαζεύονται στο φεστιβάλ με σκοπό να δείξουν τη δουλειά τους και να δουν τη δουλειά άλλων, δημιουργήθηκε μια τόσο έντονη ενέργεια και έλξη που και άλλοι ήθελαν να δουν τι συμβαίνει. Αυτό λοιπόν που άρχισε σαν μονόδρομος για τους κινηματογραφιστές μόνο, έγινε διπλός δρόμος όπου και το κοινό είχε τώρα την ευκαιρία να δει ταινίες που δεν θα έβλεπε αλλιώς. Ετσι απογειώθηκε το Σάντανς.
• Θα μπορούσατε να ονομάσετε δυο-τρεις από τις ταινίες σας που θα θέλατε να συνδεθούν με το όνομά σας στη μνήμη του κοινού;
Δοκιμάζετε το εγώ μου με την ερώτηση αυτή. Προτιμώ όμως να σκεφτώ απλά ποιες ταινίες μου προτιμώ. Δύσκολο να το πω γιατί μου άρεσαν οι περισσότερες. Αν πάλι θέλετε να επιμείνετε σε μια ταινία σαν τους «Δύο ληστές» ή «Το κεντρί».... Με εκπλήσσει το γεγονός ότι κανείς δεν πρόσεξε πως οι ρόλοι μας με τον Πολ Νιούμαν στις δύο αυτές ταινίες είναι αντίστροφοι. Στην πρώτη εγώ παίζω τον σοβαρό, σκοτεινό τύπο, ενώ αυτός παίζει τον χαζοχαρούμενο Μπουτς Κάσιντι.
Στο «Κεντρί», πάλι, συμβαίνει το αντίθετο: ο Πολ παίζει τον σοβαρό κι εγώ τον χαζοχαρούμενο. Αν όμως κάτσω να το καλοσκεφτώ και προσπαθήσω να φανώ αντικειμενικός, θα έλεγα ότι «Το κεντρί» είναι μια από τις πιο ωραίες ταινίες μου και αυτό το οφείλω στον σκηνοθέτη Τζορτζ Ρόι Χιλ.
• Αναπολώντας το παρελθόν, θα θέλατε να είχατε αρχίσει να σκηνοθετείτε πιο νωρίς;
Οχι γιατί, όπως σας είπα, άρχισα να δουλεύω ως ηθοποιός στα 21 μου χρόνια. Στα 17 μου είχα σκοπό να γίνω ζωγράφος. Οταν λοιπόν άλλαξα στόχους από τη ζωγραφική στην ηθοποιία, δυσκολεύτηκα να το αποδεχτώ. Δυσκολεύτηκα να μετατρέψω τη φιλοδοξία μου στη ζωγραφική σε χόμπι. Αλλά όταν η καριέρα μου στον κινηματογράφο άρχισε να εκτοξεύεται πιο μακριά από εκεί που φανταζόμουν και να ελκύει την προσοχή των άλλων, κατάλαβα ότι έπρεπε να το πάρω απόφαση πια πως η ηθοποιία θα έπαιρνε την πρώτη θέση στη ζωή μου.
• Εχετε όμως σκοπό να συνεχίσετε να σκηνοθετείτε.
Ναι.
• Η νέα ταινία «Ο κύριος και το όπλο» θυμίζει παλιότερες ταινίες με αργότερους ρυθμούς. Ποια είναι η γνώμη σας για το σημερινό Χόλιγουντ, τους νέους τρόπους αφήγησης και κινηματογράφησης;
Για μένα, το πιο σημαντικό πράγμα είναι η ιστορία. Εχω καταλήξει λοιπόν να βλέπω τη διαδικασία της ανάπτυξης μιας ταινίας σε τρία βήματα. Πρώτον μας απασχολεί η ιστορία, δεύτερον οι χαρακτήρες που ενσαρκώνουν την ιστορία και τρίτον το συναίσθημα που μεταφέρουν. Και τα τρία είναι απαραίτητα αλλά αρχίζουμε με την ιστορία. Η νεανική αγορά αγαπάει τα ειδικά εφέ με αποτέλεσμα να αφιερώνει η νέα τεχνολογία πολύ χρόνο στη δημιουργία των εφέ, των εκρήξεων και ανατινάξεων, αγνοώντας τον παράγοντα της ιστορίας.
Αποφάσισα, λοιπόν, να αφοσιωθώ στην πρωταρχική σημασία της αφήγησης. Στο σημείο που βρισκόμαστε, πιστεύω ότι έχουμε αρχίσει να ανακαλύπτουμε πάλι τη χαμένη σημασία της. Θυμάστε όταν ήμασταν παιδιά; Υπάρχει σπουδαιότερη έκφραση από το «μια φορά κι έναν καιρό...»; Πίσω λοιπόν από τον «Κύριο και το όπλο» υπάρχει μια ιστορία. Μάλιστα πρόκειται για μια εκπληκτική πλοκή που τυχαίνει να είναι και αληθινή. Αυτός ο τύπος υπήρξε κάποτε, λήστευε τράπεζες διασκεδάζοντάς το, ποτέ δεν έβλαψε άλλον, πάντα με το χαμόγελο, μπαίνοντας στη φυλακή και δραπετεύοντας, και πάλι το ίδιο, μπρος-πίσω, πάντα με ευχαρίστηση (γέλια). Δείχνοντάς το αυτό, η ταινία αποκτά αυτόματα έναν αισιόδοξο και εμψυχωτικό τόνο.
• Από τότε που αρχίσατε να δουλεύετε στον κινηματογράφο, η κατάσταση έχει αλλάξει ριζικά. Τώρα, πριν από το γύρισμα μιας ταινίας, π.χ., υπογράφονται συμφωνίες για την αποφυγή σεξουαλικής παρενόχλησης. Θεωρείτε ότι οι αλλαγές είναι γενικά καλές ή υπάρχουν κάποια πράγματα που νοσταλγείτε από το παρελθόν;
Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από την ίδια την ταινία. Οταν ήμουν παιδί, είχαμε μόνο το σινεμά της γειτονιάς, δεν είχαμε καν τηλεόραση. Δεν είχαμε διαφημίσεις, τίποτα. Και ήταν πολύ δυνατή η αίσθηση του να μπαίνεις σε ένα σκοτεινό χώρο με άλλα μέλη της κοινότητάς σου, βλέποντας όλοι μαζί ένα έργο. Τώρα κάνουν τρέιλερ, διαφημίσεις κι ένα σωρό τέτοια που μας γίνονται βάρος. Μου λείπει η απλότητα εκείνων των χρόνων.
Από την άλλη, όσον αφορά τον ρόλο που παίζουν οι γυναίκες στον επαγγελματικό χώρο, η αλλαγή είναι πολύ θετική. Είναι υγιές και καλό για τη βιομηχανία το να συμμετέχουν ουσιαστικά περισσότερες γυναίκες στην κινηματογραφία. Οταν άρχισα να δουλεύω εγώ, αυτό δεν υπήρχε. Είτε έχει να κάνει με το κίνημα του #metoo ή κάτι άλλο, είναι γεγονός ότι όλο και περισσότερες γυναίκες παίρνουν τα ηνία στην κινηματογραφική εμπειρία. Θεωρώ ότι αυτό είναι ένα πολύ υγιές φαινόμενο, με αποτέλεσμα να συμπεριλαμβάνεται μια προοπτική που ώς τώρα είχε αγνοηθεί.
• Παρατηρείτε κάποια αλλαγή στη σχέση σας με την υποκριτική τέχνη;
Πάντα αισθανόμουν ότι η τεχνική της υποκριτικής είναι πολύ σημαντικό και απαραίτητο στοιχείο για τον καλό ηθοποιό. Εχω μεγάλο σεβασμό για αυτούς που ενδιαφέρονται για την τεχνική τους, αυτούς που δεν έγιναν ηθοποιοί μόνο και μόνο για να τραβήξουν την προσοχή της δημοσιότητας. Αυτοί που παίρνουν τη δουλειά τους στα σοβαρά είναι και οι καλύτεροι συνεργάτες.
• Διατηρείτε μέσα σας ακόμα το αγόρι που ήσασταν πριν επιβιβαστείτε στο άγριο ταξίδι που σας πρόσφερε το Χόλιγουντ;
Δεν θέλω ποτέ να χάσω το παιδί μέσα μου. Οσο είσαι μικρός συνεχώς ανακαλύπτεις πράγματα. Οταν μεγαλώνεις οι στιγμές αυτές φθίνουν. Παρόλα αυτά όσο συμβαίνουν ακόμα, θα είμαι ευτυχισμένος.
• Πώς κρατάτε αυτόν τον πυρήνα ζωντανό μέσα σας;
Παραμένοντας ανοιχτός απέναντι σε νέες εμπειρίες. Η επιθυμία μου είναι να δημιουργώ περιπέτειες στη ζωή μου, περιπέτειες που μπορούν να οδηγήσουν σε υπέροχα πράγματα. Αν και μπορεί να προκαλέσουν τον φόβο ή ακόμα και κίνδυνο, είναι καλύτερα να δοκιμάζεις καινούργια πράγματα όσο ζεις.

Πηγή: www.efsyn.gr