Ευλογιά των πιθήκων: Συμπτώματα, διάγνωση και μέτρα προστασίας

 


Ευλογιά των πιθήκων (monkeypox)

Γενικές Πληροφορίες

Η ευλογιά των πιθήκων είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη, η οποία μεταδίδεται κυρίως από άγρια ζώα που απαντώνται σε περιοχές της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής.

Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση.

Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων.

Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.

Τι είναι η ευλογιά των πιθήκων;
Ο ιός της Ευλογιάς των Πιθήκων (Monkeypox) ανήκει στο γένος ιών που ονομάζεται
Orthopoxvirus. Στο ίδιο γένος ανήκει και ο συγγενικός ιός της Eυλογιάς (Variola), της
γνωστής νόσου που έβλαψε την ανθρωπότητα για αιώνες έως ότου εκριζώθηκε τη
δεκαετία του 1970 με τη βοήθεια των εμβολίων.
Οι Orthopox-ιοί έχουν μια σειρά από φυσικούς ξενιστές, συνήθως ζώα στα οποία είναι
προσαρμοσμένοι και φέρουν τα αντίστοιχα ονόματα π.χ. Ευλογιά των Αγελάδων (Cowpox),
Ευλογιά των Καμήλων (Camelpox). Ορισμένες φορές οι ιοί αυτοί είναι δυνατόν να
προσβάλλουν περισσότερα από ένα είδη ζώων ή να «σπάσουν το φράγμα του ξενιστή» και να μεταπηδήσουν σε διαφορετικό ζωικό είδος. Για παράδειγμα ο ιός της ευλογιάς της
αγελάδας, είναι δυνατόν να προσβάλει ανθρώπους και γάτες.
Ο Monkeypox παραδοσιακά κυκλοφορεί σε χώρες της Κεντρικής και Δυτικής Αφρικής στους φυσικούς του ξενιστές (άγρια τρωκτικά) με σποραδικά κρούσματα σε πιθήκους και ενίοτε σε ανθρώπους. Η ονομασία Monkeypox προέκυψε από το γεγονός ότι για πρώτη φορά (1958) παρατηρήθηκε σε πιθήκους εργαστηρίου.

Ποια ζώα μπορούν να μολυνθούν και πόσο κινδυνεύω;
Παρόλο που οι Orthopox-ιοί έχουν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά η ομοιότητα μεταξύ
τους φτάνει μέχρι ενός σημείου και τα διαφορετικά είδη ιών παρουσιάζουν ειδίκευση ως
προς την ικανότητά τους να προσβάλλουν διαφορετικούς ξενιστές.
Ο ιός της Ευλογιάς των Πιθήκων φαίνεται ότι προσβάλλει συγκεκριμένα ζώα που ζουν στην Αφρική, όπως άγρια τρωκτικά (είδη σκιούρων, ορισμένους αρουραίους και μικρά ποντίκια– Rope squirrel, Tree squirrel, Gambian pouched rat, dormouse) και πρωτεύοντα (χιμπατζήδες, μαϊμούδες, πίθηκοι κλπ.).
Με τα έως τώρα διαθέσιμα δεδομένα δεν υπάρχει καμία ένδειξη για μόλυνση σκύλων ή
γατών από τον ιό της Ευλογιάς των Πιθήκων. Επίσης, δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις
Monkeypox σε κτηνοτροφικά ζώα όπως αγελάδες, χοίροι κλπ.
Οι ανθρώπινες μολύνσεις Ευλογιάς των Πιθήκων που σχετίζονται με ζώα είναι
συνδεδεμένες με άγρια ζώα (τρωκτικά και πρωτεύοντα) με προέλευση από την Αφρική.
Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ)
Ωστόσο, δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από άνθρωπο (ή ζώο) σε ζώα εκτός Αφρικής, όπως ορισμένα είδη τρωκτικών, τα κουνέλια ή οι λαγοί, τα οποία
μπορούν έτσι να μολυνθούν και να μεταδώσουν τη μόλυνση σε άλλους ανθρώπους ή ζώα.
Μία συρροή 47 κρουσμάτων monkeypox σε ανθρώπους το 2003 στις ΗΠΑ προκλήθηκε από κυνόμυες (Prairie Dogs), μεγαλόσωμα άγρια τρωκτικά που ενδημούν στις Η.Π.Α.. Τα ζώα αυτά προσβλήθηκαν από τον ιό μέσω επαφής με εισαγόμενα από την Αφρική άγρια τρωκτικά και στη συνέχεια μόλυναν ανθρώπους οι οποίοι τα διατηρούσαν σαν κατοικίδια.
Από τα ζώα που διατηρούνται ως κατοικίδια, τα τρωκτικά (χάμστερς, ποντίκια, ινδικά
χοιρίδια, gerbils, τσιντσιλά κλπ.) θεωρούνται ευαίσθητα σε ιούς του γένους Orthopoxvirus.
Επίσης τα κουνέλια που διατηρούνται ως κατοικίδια σε κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις
είναι ευαίσθητα σε αυτούς τους ιούς. Παρόμοια ευαισθησία στους Orthopox-ιούς
αναμένεται να έχουν και οι λαγοί λόγω της πολύ κοντινής συγγένειας με τα κουνέλια.
Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν τα κατοικίδια τρωκτικά, τα κουνέλια ή οι λαγοί μπορούν να
μολυνθούν με monkeypox και να μεταδώσουν σε άνθρωπο καθώς μέχρι τώρα δεν έχει
καταγραφεί κάτι τέτοιο. Στην καλά μελετημένη συρροή ανθρώπινων κρουσμάτων Ευλογιάς των Πιθήκων στις ΗΠΑ του 2003, τα κουνέλια δεν φάνηκε να παίξουν κάποιο ρόλο στην προσβολή των ανθρώπων.

Τι συμπτώματα παρουσιάζουν τα μολυσμένα ζώα;
Εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου μόλυνσης, της οδού εισόδου του ιού (μέσω δέρματος, αναπνευστικού κλπ.), της ηλικίας, της κατάστασης υγείας τους, του στελέχους του ιού και του είδους των ζώων.

  • Πρωτεύοντα
    Οι δερματικές αλλοιώσεις σε αυτά τα ζώα είναι παρόμοιες με του ανθρώπου
    (εξανθήματα, φυσαλίδες, φλύκταινες, έλκη κλπ.). Επιπλοκές ή πιο σοβαρή ασθένεια μπορεί να εμφανιστούν σε ζώα οποιασδήποτε ηλικίας, τα νεογνά και τα νεαρά ζώα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να
    παρατηρηθούν απώλεια όρεξης, ρινικές εκκρίσεις, στοματικά έλκη ή δυσκολία στην
    αναπνοή.
  • Τρωκτικά και κουνέλια
    Πολλές από τις πληροφορίες που έχουμε για τα παραπάνω ζώα προέρχονται από
    μόλυνση με άλλους Orthopox-ιούς καθώς για τον Monkeypox δεν υπάρχουν αρκετά
    δεδομένα. Όταν μολυνθούν, αυτά τα ζώα συνήθως αναπτύσσουν πυρετό,
    επιπεφυκίτιδα (κόκκινα μάτια), δύσπνοια (αναπνοή με ανοιχτό στόμα), βήχας ή
    ρόγχοι, καταρροή μαζί με μη ειδικά σημεία, όπως λήθαργος και ανορεξία.
    Επιπλέον, μπορεί να εμφανίσουν δερματικές αλλοιώσεις (εξανθήματα, έλκη,
    πολυεστιακή αλωπεκία). Πολλά μολυσμένα ζώα αναρρώνουν πλήρως, αλλά
    σοβαρή νόσος ή επιπλοκές μπορεί να οδηγήσουν σε θάνατο. Όμως, δεν μπορεί να
    Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα
    Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) αποκλειστεί ότι τα ζώα αυτά μπορεί να μολυνθούν και να παραμείνουν ασυμπτωματικά, όπως αναφέρεται ότι συμβαίνει στα τρωκτικά-φυσικούς ξενιστές.

Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος;
Η μετάδοση στην τρέχουσα επιδημική έξαρση γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο χωρίς να έχει αναφερθεί εμπλοκή ζώων στη μετάδοση. Έτσι, ο κίνδυνος μετάδοσης από ζώα μη προερχόμενα από Αφρική, είναι εξαιρετικά μικρός ή μηδενικός.
Όσοι ήρθαν σε επαφή με άνθρωπο-ασθενή ή νοσούν με Ευλογιά των Πιθήκων και
διατηρούν τρωκτικά (π.χ. ποντίκια, χάμστερς, ινδικά χοιρίδια, gerbils, τσιντσιλά) ή
λαγόμορφα (κουνέλια, λαγούς) θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με αυτά τα ζώα για το διάστημα του χρόνου επώασης (21 ημέρες από την τελευταία επαφή με κρούσμα) ή αν διαγνωσθούν με τη νόσο για όση περίοδο θεωρούνται μεταδοτικοί μέχρι την ίαση και την πλήρη άρση των περιορισμών επαφής.
Σημειώνεται ότι, ο χρόνος επώασης είναι το μέγιστο χρονικό διάστημα από την έκθεση στον ιό μέχρι την εμφάνιση συμπτωμάτων και είναι 21 ημέρες για τον άνθρωπο.

Τι πρέπει να κάνω εάν πιστεύω ότι το κατοικίδιό μου μπορεί να έχει μολυνθεί;
Επικοινωνήστε με τον κτηνίατρό σας και ενημερώστε τον ότι ανησυχείτε ότι το ζώο μπορεί να έχει ευλογιά. Αυτό θα του επιτρέψει να λάβει κατάλληλα προστατευτικά μέτρα όταν θα το εξετάσει. Η πιθανότητα το ζώο σας που παρουσιάζει οποιεσδήποτε ενδείξεις νόσου να πάσχει από ευλογιά των πιθήκων είναι εξαιρετικά μικρή. Αναφέρετε αν υπάρχει στο περιβάλλον του ζώου άτομο που διαγνώστηκε με Ευλογιά των Πιθήκων ή άτομο που είχε στενή επαφή με άτομο που διαγνώστηκε με το νόσημα. Επίσης, δώστε πλήρες ιστορικό επαφών, μετακινήσεων, του ζώου και τι σας κάνει να πιστεύετε ότι μπορεί να πρόκειται για συγκεκριμένο νόσημα.

Τι πρέπει να κάνω εάν πιστεύω ότι έχω ευλογιά των πιθήκων και προηγουμένως είχα έρθει ή εξακολουθώ να έρχομαι σε επαφή με ζώα;
Αναζητήστε ιατρική βοήθεια ενημερώνοντας ότι ανησυχείτε ότι μπορεί να έχετε μολυνθεί
από τον ιό της Ευλογιάς των Πιθήκων, παρότι ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό
αξιολογείται ως πολύ χαμηλός και τα κατοικίδια ζώα δεν έχουν συνδεθεί με μετάδοση σε
Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα
Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) άνθρωπο, αναφέρετε το ιστορικό επαφής με ζώα ιδιαίτερα κατά τις 3 εβδομάδες πριν την έναρξη της νόσου στον φορέα υγείας όπου θα απευθυνθείτε. Επίσης, αναφέρετε αν ταξιδέψατε Cameroon, Central African Republic, Democratic Republic of Congo, Nigeria, Republic of Congo αλλά και σε οποιαδήποτε χώρα της Δυτικής ή Κεντρικής Αφρικής και αν είχατε έκθεση σε ζώο (π.χ. δάγκωμα, γρατζούνισμα), επαφή με ζώο (π.χ. χαϊδέψατε) ή αν ακόμα καταναλώσατε ως τοπικό έδεσμα άγριο ζώο («bushmeat», «wild game») που προέρχεται από τις περιοχές αυτές.
Αν διατηρείτε ως κατοικίδια τρωκτικά (χάμστερς, ποντίκια, ινδικά χοιρίδια, gerbils,
τσιντσιλά κλπ.) ή λαγόμορφα (κουνέλια κλπ.) ή έρχεστε σε στενή επαφή με αυτά τα ζώα
υπάρχει κίνδυνος να τα μολύνετε για αυτό και μέχρι να γίνει η εκτίμησή σας από ιατρό και να αποκλειστεί η Ευλογιά των Πιθήκων, προσπαθήστε να αποφύγετε την επαφή με αυτά τα ζώα.

Διαγνώστηκα με ευλογιά των πιθήκων ή ήρθα σε επαφή με κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων – τι πρέπει να κάνω με το κατοικίδιό μου ή άλλα οικόσιτα ζώα;
Σε περίπτωση που διαγνωστήκατε με ευλογιά των πιθήκων ή σε περίπτωση που
χαρακτηριστήκατε «επαφή» ενός ανθρώπου που διαγνώσθηκε με ευλογιά των πιθήκων
είναι καλύτερα να αποφύγετε την επαφή με ζώα, ιδιαίτερα με τρωκτικά, κουνέλια και
λαγούς. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη για μόλυνση σκύλων ή γατών από τον ιό της Ευλογιάς των Πιθήκων. Επίσης δεν έχουν αναφερθεί περιπτώσεις μετάδοσης σε κτηνοτροφικά ζώα, π.χ. αγελάδες, χοίροι, άλογα.
Η αποφυγή επαφής με ζώα θα πρέπει να διαρκεί έως την πλήρη άρση της απομόνωσης σε περίπτωση που είστε ο ίδιος ασθενής ή σε περίπτωση που είχατε επαφή με άτομο που διαγνώσθηκε με ευλογιά των πιθήκων για 21 ημέρες από την τελευταία επαφή σας με τον ασθενή. Υπάρχει κίνδυνος να μεταδώσετε σε αυτά τον Monkeypox ιδιαίτερα αν πρόκειται για τρωκτικά (χάμστερς, ποντίκια, ινδικά χοιρίδια, gerbils, τσιντσιλά κλπ.) ή λαγόμορφα (κουνέλια. λαγούς κλπ.). Η μετάδοση στο ζώο αφενός θα θέσει σε κίνδυνο την υγεία του, αφετέρου υπάρχει η πιθανότητα το ζώο να μεταδώσει τον ιό σε άλλους ανθρώπους ή ζώα.
Ιδανικά το ζώο ειδικά αν είναι κατοικίδιο τρωκτικό ή κουνέλι θα πρέπει να μεταφερθεί
εκτός της οικίας σας και να το φροντίζει άτομο που δεν έρχεται σε επαφή με εσάς. Αν δεν
είναι πρακτικά δυνατή η αποφυγή επαφής με το κατοικίδιο τότε πρέπει αυτή να
περιορίζεται στην ελάχιστη δυνατή, να γίνεται πάντα με χρήση γαντιών μιας χρήσης και
μάσκας αναπνευστικής προστασίας FFP2 ή ΚΝ95 και με καλή απολύμανση όλων των
επιφανειών και αντικειμένων που ήρθατε σε επαφή και που μπορεί να έρθει σε επαφή και το ζώο. Κοινή οικιακή χλωρίνη σε διάλυση σε νερό 1:50 ή οικιακά απολυμαντικά με βάση το χλώριο εξουδετερώνουν αποτελεσματικά τον ιό. Απολύμανση γίνεται και με τη χρήση ατμού (ατμοκαθαριστής) ή πλύσης στους 60 °C. Εφαρμόζετε, επίσης, συχνή υγιεινή των χεριών (πλύσιμο με σαπούνι, εφαρμογή αντισηπτικού διαλύματος). Παράλληλα να Διεύθυνση Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης για Λοιμώδη Νοσήματα Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) παρατηρείτε το ζώο για διάστημα τουλάχιστον τεσσάρων εβδομάδων για οποιαδήποτε αλλαγή στην κατάσταση της υγείας του. Συστήνεται να επικοινωνήσετε με τον κτηνίατρό σας για να σας κατευθύνει για προληπτικό έλεγχο/εκτίμηση σε τακτά διαστήματα και στο τέλος της περιόδου παρατήρησης.
Συστήνεται να ανατρέχετε στον διαδικτυακό τόπο του ΕΟΔΥ για επικαιροποιημένες οδηγίες ανάλογα με την εξέλιξη του φαινομένου.

Τι κάνει ο ΕΟΔΥ;
Ο ΕΟΔΥ παρακολουθεί το φαινόμενο και συνεργάζεται με συναρμόδιες υπηρεσίες που
σχετίζονται με την υγεία των ζώων ώστε να παρέχει έγκυρες και επικαιροποιημένες
οδηγίες. Στον διαδικτυακό τόπο του ΕΟΔΥ στην ενότητα για την Ευλογιά των Πιθήκων, θα βρείτε όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες που αφορούν στο νόσημα και που απευθύνονται τόσο στο κοινό όσο και στους επαγγελματίες υγείας.

 πηγή: ΕΟΔΥ


Το avatonpress.gr είναι ανεξάρτητο ενημερωτικό site και στηρίζεται μόνο σε σας. Κάνοντας κλικ στις διαφημίσεις μας βοηθάτε να συνεχίσουμε την προσπάθειά μας! Ευχαριστούμε εκ των προτέρων!

Σχολίασε κι εσύ!